18 yaş altı bilişim suçu cezası Türk Ceza Kanununun 31. maddesine göre 3 kısımda değerlendirilmektedir. Bu itibarla 12 yaşından küçük çocuklar, 12-15 yaş aralığında bulunan çocuklar ve 15 yaşından büyük ancak 18 yaşını tamamlamamış çocukların bilişim suçlarından ceza alıp almayacakları veya ne kadar ceza alacakları ayrı ayrı incelenmelidir.
Yetişkinler Açısından Bilişim Suçlarının Cezası
Sosyal medya olarak adlandırdığımız uygulamalar, iletişim teknolojilerindeki gelişmeler ile birlikte artık geniş bir yaş aralığını kapsayan gruplar tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bu durum, Türk Ceza Kanunu ve ceza hükümleri barındıran diğer kanunlarla düzenlenen suçların sanal ortamda, sosyal medya üzerinden de işlenmeye başlanmasına neden olmuştur.
Bilişim ve sosyal medya suçları olarak bilinen bu suçlar Türk Ceza Kanunun 243-246. maddelerde düzenlenen ve teknik anlamda bilişim suçu olarak adlandırılan suçlar olabileceği gibi, bu maddeler dışında kalan suçların bilişim sistemleri kullanılmak suretiyle ve sosyal medya üzerinden işlendiği durumlarda da bilişim suçları olarak adlandırılmaktadır.
Yazımızda TCK’da “Bilişim Alanında Suçlar” başlığı altında yer alan suçlar açısından değerlendirme yapılacaktır. Ancak yukarıda da değinildiği ve Yargıtay kararlarından da anlaşılacağı gibi bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle ve özellikle sosyal medya üzerinden işlenen suçlar çok daha fazladır.
Bilişim Sistemine Girme Suçu (Madde 243)
(1) Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir
(2) Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir.
(3) Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme Veya Değiştirme Suçu (Madde 244)
(1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Bu fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(4)Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması Suçu (Madde 245)
(1) Başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran kimse, kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlarsa, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Başkalarına ait banka hesaplarıyla ilişkilendirilerek sahte banka veya kredi kartı üreten, satan, devreden, satın alan veya kabul eden kişi üç yıldan yedi yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(3) Sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlayan kişi, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Yasak cihaz veya programlar (Madde 245/A)
Bir cihazın, bilgisayar programının, şifrenin veya sair güvenlik kodunun; münhasıran bu Bölümde yer alan suçlar ile bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle işlenebilen diğer suçların işlenmesi için yapılması veya oluşturulması durumunda, bunları imal eden, ithal eden, sevk eden, nakleden, depolayan, kabul eden, satan, satışa arz eden, satın alan, başkalarına veren veya bulunduran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
18 Yaş Altı Bilişim Suçu Cezası Ne Kadardır
Yukarıda değinildiği gibi 18 yaş altı bilişim suçu cezası 3 kısımda değerlendirilmektedir. Zira 18 yaş altı bilişim suçu cezası her yaştaki suça sürüklenen çocuk açısından aynı hükümler barındırmamaktadır.
1. 12 Yaşından Küçük Çocuklar Açısından Bilişim Suçu Cezası
12 yaşından küçük çocukların cezai ehliyeti yoktur. Bu nedenle 12 yaşından küçük çocukların bilişim suçunu işledikleri kesin olsa dahi haklarında rapor alınmasının bir anlamı bulunmamaktadır. Dolayısıyla, her halükarda, ceza sorumluluğu bulunmayan 12 yaşından küçük çocuklar, bilişim suçunu işlemeleri durumunda, haklarında ceza davası açılamaz.
Savcılık aşamasında çocuğun gerçek yaşının 12 yaşın altında olduğu anlaşılırsa, çocuk hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi gerekir. Yargılama sırasında çocuğun 12 yaşından küçük olduğunun anlaşılması durumunda ise, mahkeme, “suça sürüklenen çocuk hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararı vermelidir.
2. 12-15 Yaş Aralığındaki Çocuklar Açısından Bilişim Suçu Cezası
Bu yaş aralığında yer alan çocuklar hakkında öncelikle ceza verilebilmesi için bilişim suçu açısından algılama veya davranışlarını yönlendirme yeteneklerinin bulunup bulunmadığının tespit edilmesi gerekir.
Alınan rapor sonucunda suça sürüklenen çocuğun bilişim suçu eyleminin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmediği kanaatine varılırsa cezai sorumluluğunun olmadığı kabul edileceğinden ceza verilemez.
Bunun yanında, 12-15 yaş aralığındaki suça sürüklenen çocukların işledikleri bilişim suçu eyleminin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince geliştiğinin adli rapor ile saptanması durumunda cezai sorumluluklarının olduğu kabul edilir ve bu çocuklar cezalandırılır. Ancak bu çocukların alacakları ceza indirimli olarak belirlenir. TCK’nın 31/2 maddesi gereğince, TCK’nın 243, 244 ve 245. maddelerinde belirtilen bilişim suçlarından cezanın yarısı indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası yedi yıldan fazla olamaz.
3. 15 Yaşından Büyük Ancak 18 Yaş Altı Bilişim Suçu Cezası
Bu yaştaki çocukların cezai ehliyetleri tamdır. Bu nedenle işledikleri eylemin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmediği noktasında adli rapor alınmasına gerek yoktur.
Bununla birlikte bu grupta yer alan çocuklar, yaşlarının küçük olması ve halen sanık değil suça sürüklenen çocuk statüsünde olmaları nedeniyle cezalarından belli oranlarda indirim yapılır.
Bu nedenle bilişim suçunu işleyen suça sürüklenen çocuklar hakkında 15 yaşından büyük ancak 18 yaş altı bilişim suçu cezasını gerektiren durumlarda TCK’nın 31/3 maddesi uygulanır. Bu maddeye göre, fiili işlediği sırada onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olan kişiler hakkında suç, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde onsekiz yıldan yirmidört yıla; müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde oniki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Diğer cezaların üçte biri indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası oniki yıldan fazla olamaz.
Bu durumda bilişim suçunu işleyen 15-18 yaş aralığındaki çocuklar hakkında TCK’nın 243, 244 ve 245. maddelerinde belirtilen cezalarının üçte biri indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası oniki yıldan fazla olamaz.
18 Yaş Altı Bilişim Suçu Cezası İşleyenler Tutuklanabilir mi?
Çocuk Koruma Kanununun 21. Maddesine göre, 15 yaşını doldurmamış çocuklar hakkında üst sınırı beş yılı aşmayan hapis cezasını gerektiren fiillerinden dolayı tutuklama kararı verilemez.
Bilişim suçları ve 18 yaş altı bilişim suçu cezası ile ilgili her türlü hukuki sorun hakkında Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
