Yargıtay kararlarına göre “Kendi arazisinde define aramak suç mu” sorusuna olumlu yanıt vermek mümkündür. Neresi olursa olsun ve hatta kendi arazisi bile olsa yetkili makamların bilgisi ve izni olmaksızın hiç kimse define arayamaz.
Define aramanın yasal olabilmesi için bu işlemin define arama yönetmeliğinde belirtilen usullerde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, define aramak isteyenlerin öncelikle bulundukları yerin mülki amirine bir dilekçe ile başvurarak define arama izni almak için talepte bulunmaları gerekmektedir.
İzinsiz Define Aramanın Cezası Nedir?
İzinsiz define aranması durumunda savcılık tarafından soruşturma işlemi başlatılır ve eğer mahkeme Define Arama Yönetmeliğine aykırı bir şekilde define arandığını kabul ederse 2863 Sayılı Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 74. maddesine fail ya da failler hakkında ceza verir.
Bu maddeye göre,
Kültür varlıkları bulmak amacıyla, izinsiz olarak kazı veya sondaj yapan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Ancak, kazı veya sondajın yapıldığı yerin, sit alanı veya bu Kanuna göre korunması gerekli başka bir yer olmaması halinde, verilecek cezanın üçte biri indirilir.
İzinsiz olarak define araştıranlar, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak, bu fiillerin yurt dışına kültür varlıklarını kaçırma amacıyla veya kültür varlıklarının korunmasında görevli kişiler tarafından işlenmesi hâlinde, verilecek ceza iki katına kadar artırılır.
Kişinin bu maddede tanımlanan suçları işlemek suretiyle bulduğu kültür varlığını soruşturma başlamadan önce mahallî mülkî amire teslim etmesi hâlinde, mahkeme verilecek cezada üçte ikisine kadar indirim yapabilir.
İzinsiz olarak define araştıran kişinin, hakkında kovuşturma başlayıncaya kadar, kendisini bu fiili işlemeye gerekli cihazları temin etmek suretiyle sevk eden kişilerin kimliklerini açıklaması ve yakalanmasını sağlaması hâlinde, mahkeme verilecek cezada indirim yapabileceği gibi, ceza verilmesine yer olmadığına da karar verebilir.
Kendi Arazisinde Define Aramak Suç Mu? Yargıtay Kararı
Daha önceki yazımızda “Dedektörle Yakalanmanın Cezası Nedir sorusuna yanıt vermeye çalışmıştık.
Bu yazımızda ise örnek bir Yargıtay kararı üzerinden “Kendi Arazisinde Define Aramak Suç Mu” sorusunun cevabını ortaya koymaya çalışacağız.
Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 2021/5484 sayılı kararı, Sanığın savcılıkta verdiği ifadesinde, … tepesinde deveye benzer bir kaya aradıklarını, orada define olduğunu duyduklarını, sanık …, temyiz dışı sanık … ve dava dışı … ile birlikte … tepesine çıkarak ellerindeki çubuklarla define bulmak için araştırma yaptıklarını, bir gün de kendisine ait araziye giderek araştırma yaptıklarını, …’ın yanlarında olmadığı günlerde de kendisini telefonla arayarak yer sorduklarını, kendisine ait arazide kepçe ile kazı yaptıklarını ancak bunun su bulmak amacıyla olduğunu beyan ettiği, mahallinde icra edilen keşifte sanığın arazisinde 1 metre derinliğinde çukur ve 1,5 metre derinliğinde düzleme yapılmış bir alan tespit edildiği, dosya kapsamında bulunan tape kayıtlarında, sanığın, …’ten dedektör istediği, buna ilişkin görüşmeyi kabul ettiği ancak şaka mahiyetinde olduğunu ileri sürdüğü, …’in kollukta müdafii huzurunda verdiği ifadesinde, …’in kendisinden dedektör istediğini, hatta kendisini ve …’i de çağırdığını beyan ettiği, …’in kardeşi …’in savcılıktaki beyanında; …’in kendisini arayarak deve şeklindeki kayanın orada hazine olduğunu, oraya bakmaya gideceğini söylediğini, kendisinin de gittiğini, abisinin ve …’in orada olduğunu, onların deveyi aradıklarını ancak bulamadıklarını beyan ettiği, her ne kadar sanık kendi arazisindeki kazının su bulmak amacıyla olduğunu ileri sürmüş ise de; kendi arazisinde ve … tepesinde define araştırdıklarını kabul ettiği, … ile yaptığı görüşmelere ilişkin tape kayıtlarının, sanığın …’ın yanlarında olmadığı günlerde de kendisini telefonla arayarak yer sorduklarına ilişkin beyanı ile uyumlu olduğu ve ayrıca “abi 40 cm indik, kazdık 3 metreye kadar fıs çıktı” şeklinde beyanlarda bulunduğu, mahallinde icra edilen keşif neticesinde alınan bilirkişi raporu ile sanığa ait arazinin 2863 sayılı Kanun kapsamında kalmadığının tespit edildiği, sanığın tape kayıtlarının içeriği, kısmi ikrarı ve tüm dosya kapsamı bir bütün halinde değerlendirildiğinde, sanığın kültür varlığı bulmak amacıyla izinsiz kazı yaptığı anlaşılmakla;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, sanığın, kararın usul ve yasaya aykırı olduğuna, üzerine atılı suçu işlemediğine, suçu işlediğine dair delil bulunmadığına ilişkin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün isteme uygun olarak onanmasına karar verilmiştir.
Kaçak kazı yapılması ve izinsiz olarak define araştırılması suçları ile “Kendi Arazisinde Define Aramak Suç Mu” konusuna ilişkin olarak Ağır Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
