Ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak yapılan prefabrik ev imar kirliliği belli durumlarda TCK’nın 184. maddesine göre suç olarak belirlenmiştir. Elbette gerekli izinler alınmış ve proje doğrultusunda yapılmış ise prefabrik ev imar kirliliği suçunu oluşturmaz ve herhangi bir cezai yaptırım gerektirmez. Ancak bu yönde alınan bir izin yoksa ve yapılan prefabrik ev İmar Kanununun 5. Maddesine göre yapı niteliğinde ise fail hakkında prefabrik ev imar kirliliği cezası uygulanacaktır.
Prefabrik evin yapı niteliğinde olup olmadığı ve suç oluşturup oluşturmadığı yönünde aşağıdaki Yargıtay içtihatlarından da anlaşılacağı üzere bir takım kriterler belirlenmiştir. Burada önemli olan, prefabrik evin kaldırılabilir nitelikte olup olmadığının ve suçu konu yapıların temelinin olup olmadığının yanında sabit ve kalıcı nitelik arzedip arzetmediğinin dolayısıyla bina vasfında olup olmadığının belirlenmesidir.
Prefabrik Ev İmar Kirliliği Cezası Ne Kadardır?
Türk Ceza Kanununun 184. maddesinde yapı ruhsatı almadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan veya yaptıran kişinin imar kirliliğine neden olma suçundan cezalandırılacağı belirtilmiştir.
İmar kirliliğine neden olma suçunun cezası kanunda, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası olarak belirlenmiştir. Bu suçun takibi şikayete tabi değildir. Dolayısıyla imara aykırı binanının yapıldığı yerde görevli savcılık tarafından şikayet olmasa dahi soruşturma yapılır ve şartları oluşmuş ise kamu davası açılır. Bu suç açısından görevli mahkeme suçun işlendiği yerdeki asliye ceza mahkemeleridir.
Prefabrik Ev İmar Kirliliği Suçunda Hangi Durumlarda Beraat Kararı Verilir?
Yargıtay aşağıdaki durumlarda imar kirliliğine neden olma suçu yönünden beraat kararları vermektedir.
1. İmara aykırı yapının 12.10.2004 tarihinden önce yapılması halinde beraat kararı verilmelidir.
2. Belediye sınırları dışındaki yapılar hakkında imar kirliliğine neden olma suçu oluşmaz.
3. Bina niteliğinde sayılmayan yapılar imar kirliliğine neden olma suçunu oluşturmaz.
4. Yapı ruhsata uygun hale getirildiyse imar kirliliğine neden olma suçu beraat kararı verilmelidir.
5. İmara aykırı yapının sanık tarafından yapılmadığının anlaşılması halinde beraat kararı verilmelidir.
Bu konuda “İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu Beraat Kararları” başlıklı yazımızda Yargıtay kararları doğrultusunda ayrıntılı bilgi verilmiştir. Linkten bu yazımıza ulaşabilirsiniz.
Prefabrik Ev İmar Kirliliği Suçu Yargıtay Kararları
Yargıtay prefabrik ev imar kirliliği ile ilgili olarak çeşitli tarihlerde verdiği kararlarda hangi durumlarda TCK’nın 184. Maddesinde düzenlenen İmar Kirliliğine Neden Olma suçunun gerçekleşeceğine ilişkin temel prensipleri ortaya koymuştur. Şöyle ki,
Zemin Kat Üzerine Prefabrik Ev İmar Kirliliği
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2014/25788 sayılı kararı, TCK’nın 184/1. maddesinde yapı ruhsatiyesi alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan veya yaptıran kişilerin cezalandırılmasının öngörülmesi, İmar Kanununun 5. maddesinde de bina kavramının “Bina; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan, hayvanların ve eşyaların korumasına yarayan yapılardır” şeklinde tarif edilmesi karşısında, sanığın mevcut 17×22 ebatlarında zemin kat üzerine prefabrik olarak yaptığı 1. normal katın, anılan Kanunda açıklanan bu tarife uyduğu gözetilmeden, “bilirkişi raporuna göre davaya konu yapının kullanılmadığı ve mevcut haliyle kullanılacak durumda olmadığı ve bu nedenle imar kirliliği oluşturmayacağının rapor edildiği ve mahkememizde de aynı kanaat oluştuğu” biçimindeki yasal olmayan ve yetersiz gerekçeyle beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Hazine Arazisi Üzerine Beton Temel Atıp, Prefabrik Bina Yapılmaya Başlanması
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2014/28744 sayılı kararı, Sanığın, Hazine arazisi üzerine beton temel atıp, prefabrik bina yapmaya başlayarak, imar kirliliğine neden olma iradesini açıkça ortaya koymuş olması karşısında, prefabrik yapının etrafını çeviren birkaç panel duvarın sanık tarafından kaldırılmış olmasına dayanılarak, “atılı suçun yasal unsurlarının oluşmadığı” biçimindeki, Kanuni olmayan ve yerinde görülmeyen gerekçeyle beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Ruhsatı Olmayan Prefabrik Yapının Eski Hale Getirilmesi
Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 2015/14031 sayılı kararı, Sanığın arsa üzerine yapı ruhsatiyesi almadan yaptırdığı prefabrik yapıyı söktürüp eski hale getirdikten sonra, yeniden betonarme bina inşaatı yaptığı ve bu inşaat nedeniyle ayrıca tutanak tutulup dava açıldığı ve sanığın mahkum olduğunun anlaşılması karşısında, prefabrik yapıyı öncelikle eski hale getiren sanık hakkındaki davanın TCK’nın 184/5. maddesi uyarınca düşmesine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Prefabrik Evin Temel Üzerine Oturtulup Çatısının Örülmesi
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2013/10071 sayılı kararı, Suça konu binayla ilgili bilirkişi raporunda, suça konu yapının; prefabrik ev tarzında inşa edildiği, temel üzerine oturtulup iç ve dış duvarlarının taşıyıcı panellerden oluştuğu, giriş kısmının ve dış cephesinin pvc kapı ve pencere kasalı ısı camekanla ve alüminyum saç panel ile kapatılarak çatısının örtüldüğü ve prefabrik yapının nüfus ve eşya işgalli mesken amaçlı iskan edildiğinin belirtilmesi; 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5. maddesinde kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapıların bina olarak tanımlanması karşısında, 5. madde kapsamında bina niteliğinde olan yapı nedeniyle sanık hakkında hükümlülük kararı verilmesi gerekirken, yetersiz gerekçe ile beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Temeli Olmayan Prefabrik Konteynır İmar Kirliliği Suçunu Oluşturmaz
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2014/31439 sayılı kararı, Gayrımenkul vasfı taşımayan, zemine herhangi bir şekilde bağlı olmayan, temelsiz, imalatı ve kullanımı için ruhsat gerekmeyen, üç adet prefabrik konteynırın, ne şekilde İmar Kanunun 5. maddesinde tarifi yapılan bina vasfını taşıdığı açıklanıp tartışılmadan, eksik inceleme ve yetersiz gerekçeyle hükümlülük kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Belediye Sınırları İçerisinde Prefabrik Ev İmar Kirliliği
Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 2016/18040 sayılı kararı, .. Belediye Başkanlığının 27.11.2014 tarihli yazısı ile, suça konu yapının belediye sınırları içerisinde kaldığının bildirilmesi, 21.05.2015 tarihli bilirkişi raporunda, suça konu yapının ll. Sınıf B Grubu Yapılardan, dükkan ve basit atölyeler ile tek katlı prefabrike binalar kısmında değerlendirilebileceği, bu durumun ise İmar Planı ile 3194 sayılı İmar Kanununa uygun olmadığının belirtilmesi karşısında, atılı suçun sübut bulduğu anlaşılmasına rağmen yerinde olmayan gerekçeyle beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Ahşap ve Her An Sökülebilir Prefabrik Ev İmar Kirliliği
Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 2016/12107 sayılı kararı, Teknik bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere, sanık tarafından yapılan ahşaptan, basit tarzda, her an sökülebilir, şıngıl malzeme ile kaplanmış 20,16 metrakarelik barakanın, prefabrik PVC malzemeden yapılmış sabit olmayan taşınabilir kulübenin, ahşaptan yapılmış, derme-çatma ve her an sökülebilir 5 metrekarelik basit kulübenin ve ahşaptan direkler ve ahşap iskelet üzerine, üstü branda kaplı, her an sökülebilir, basit tarzda sundurma gölgeliğin kalıcı nitelikte olup olmadığı yönünde ek bilirkişi raporu alındıktan sonra, sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerekirken, eksik inceleme ve yetersiz gerekçe ile mahkumiyet hükmü kurulması yasaya aykırıdır.
Sürekli ve Sabit Yapı Niteliğinde Prefabrik Ev İmar Kirliliği
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2014/30239 sayılı kararı, Bilirkişi raporunda 5,7 ve 9 numaralar ile gösterilen prefabrik yapıların sürekli ve sabit yapı niteliğinde olduğunun belirtilmesi nedeniyle imar kirliliği suçunun unsurlarının oluşması binaların yapıldığı arsanın sanığa ait olması ve sanığın kardeşi tanık A.. Y..’in, sanığın onayı olmadan bir yapı inşa edilmesinin mümkün olmadığını beyan etmesi karşısında, sanık Z.. Y..’in TCK’nın 184/1 maddesi uyarınca mahkumiyeti yerine beraatine karar verilmesi yasaya aykırıdır.
Prefabrik Konteynırın Bina Niteliğinde Olup Olmadığı Hususunda Keşif Yapılması
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2014/29397 sayılı kararı, 01.08.2011 tarihinde kolluk tarafından tutulan tutanak ve ekindeki fotoğraflar ile 12.03.2010 tarihli yapı tatil tutanağı birlikte değerlendirilerek, suça konu prefabrik konteynırın TCK’nın 184/1. maddesi kapsamında bina niteliğinde bulunup bulunmadığı hususunda mahallinde uzman bilirkişi ile birlikte keşif yapılması, tutanak tanıklarının dinlenilmesi ve sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiği gözetilmeden, eksik inceleme ve yetersiz gerekçeyle hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Beton Temel Üzerine Prefabrik Olarak Yapılan Tek Katlı Yapı
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2014/24862 sayılı kararı, 13.07.2011 tarihli yapı tatil tutanağı ve ekindeki fotoğraflar ile teknik bilirkişi raporundan da anlaşılacağı üzere, sökülüp taşınabilir nitelikte olmakla beraber mevcut durumu itibariyle beton temel üzerine prefabrik olarak yapılan tek katlı yapının kalıcı nitelikte olduğunun belirlenmesi karşısında, suça konu yapının 3194 sayılı Kanunun 5. maddesine göre bina niteliğinde olduğu gözetilmeden, kanuni olmayan gerekçe ile beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Deniz Kıyısında Yapılan Prefabrik Ev İmar Kirliliği
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2018/4538 sayılı kararı, Sanığın ruhsatsız ve denize sıfır olarak yaptığı 13 adet 7×5 m, 7 adet 6×5 m. ebatlarında tek katlı, giriş kapıları ve dış cephe doğramaları plastikten, dış cepheleri betopan olan ve üzerleri sandviç panel ile kaplanan prefabrike yapıların bilirkişi raporu ve dosya içerisindeki bilgi ve belgelere göre bina niteliğinde olduğu gözetilmeden, sanığın 3621 sayılı Kıyı Kanunun 15/5. maddesi hükmü de dikkate alınarak cezalandırılması yerine, “ yapıların temelsiz olduğu ve istenildiği zaman bulunduğu yerden sökülebildiği, bu nedenle bina vasfında olmadığı” şeklindeki gerekçeyle beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Zemine Bağlı ve Temeli Olan Prefabrik Ev İmar Kirliliği
Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 2020/191 sayılı kararı, 11/11/2014 tarihli bilirkişi raporunda kaçak ve ruhsatsız prefabrik yapının tamamlanmış olduğunun belirlenmesi kaşısında, gayrımenkul vasfı taşıyan, zemine bağlı ve temeli olan, imalatı ve kullanımı için ruhsat gerektiren suça konu imalatın TCK’nın 184/1. maddesi kapsamında bina niteliğinde olduğu gözetilmeden, sanığın mahkumiyeti yerine beraatine karar verilmesi yasaya aykırıdır.
Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde Prefabrik Ev İmar Kirliliği
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2021/8251 sayılı kararı, CK’nın 184/4. maddesinde, “Üçüncü fıkra hariç, bu madde hükümlerinin ancak belediye sınırları içinde veya özel imar rejimine tabi yerlerde uygulanacağının” belirtilmiş olması, 06/12/2012 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ancak uygulanması 30/03/2014 tarihinde yapılacak mahalli idareler genel seçimine kadar ertelenen “6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1. maddesinin 2. fıkrasındaki düzenleme nedeniyle aralarında Konya ilininde bulunduğu bazı Büyükşehir Belediyelerinin görev ve sorumluluk alanlarının il mülki sınırları olarak belirlenmiş olması, suça konu yapıların 30/03/2014 tarihinden sonra yapılması halinde Konya il sınırının tümünde imar kirliliğine neden olma suçuna ilişkin kanun maddesinin uygulanacağının anlaşılması karşısında, suça konu yapıların tutanak düzenleyicileri, taşınmaza komşu binalarda oturanların tanık olarak dinlenmeleri, suça konu binanın elektrik, su, telefon vb. abonelik sözleşmelerinin getirtilip düzenlenme tarihlerinin tespit edilmesi, ilgili yere ait hava fotoğrafları da temin edilerek inşaatın yapım tarihinin tespit edilmesi hususunda ve sanığın savunmasında evin prefabrik olup kaldırılabilir nitelikte olduğunun belirtmesi karşısında, suçu konu yapıların temelinin olup olmadığı, sabit ve kalıcı nitelik arzedip arzetmediği, bina vasfında olup olmadığına ilişkin bilirkişi raporu alınıp tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerekirken, eksik incelemeyle hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
İmar Suçlarında Ceza Avukatının Önemi
Yargıtay kararları ile de açıklamaya çalıştığımız üzere belli şartların oluşması halinde imar kirliliğine neden olma suçu açısından ve özelinde prefabrik ev imar kirliliği suçuna ilişkin eylemlerde beraat kararları verildiği görülmektedir. Ancak bu suç nedeniyle şüpheli veya sanığın adli makamlar önünde savunmasını yaparken beraat sebebinin oluştuğunu somut deliller doğrultusunda ortaya koyması gerekmektedir.
Bunun yanında imar kirliliğine neden olma suçu açısından, etkin pişmanlık, hükmün açıklanmasının geri bırakılması ve cezanın ertelenmesi gibi hükümlerin uygulanması için temeli doğru atılmış savunmanın önemi yadsınamaz. Bu itibarla savunmanın tecrübeli bir ceza avukatı ile yapılması hak kayıplarının önüne geçilmesi içen büyük önem taşımaktadır.
İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu ve “Prefabrik Ev İmar Kirliliği Suçu” ile ilgili olarak savcılık ya da yargılama aşamasında bulunan dosyalarınız konusunda Ağır Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
