İdarenin belirlediği hız limitlerini aşan sürücülere her sene yeniden belirlenen miktarlarda radar ceza uygulaması olarak da bilinen idari para cezası tatbik edilir. Trafik kazalarını önlemek ve trafik akışı ile düzenini güvenli bir şekilde sağlamayı amaçlayan radar ceza uygulaması bazı durumlarda İçişleri Bakanlığının kendi yönergesine aykırı olarak tatbik edilmektedir. Peki bu durumda ne yapılmalıdır? Öncelikle idari para cezası şeklinde karşılaşılan bu uygulamaya ne şekilde itiraz edilebileceğini belirlemek gerekir.
İdari Para Cezası Nedir
Bakanlıklar, belediyeler, emniyet, kaymakamlık, valilik gibi devlet kurumları tarafından kabahat niteliğindeki eylemlere karşı verilen para cezalarına idari para cezası denir. İdari para cezaları, işlendiği sabit olan bir suç nedeniyle verilen adli para cezalarından farklıdır.
İdari para cezasının ödenmemesi durumunda bu cezalar hapis cezasına döndürülemezler. İdari para cezasını (mesela radar ceza uygulaması) ödemediğiniz takdirde hakkınızda yapılabilecek tek şey icra işlemlerinin başlatılmasıdır. Eğer ödenmeyen idari para cezası nedeniyle icra işlemleri başlarsa ilerleyen süreçte taşınmaz mallar ile araç veya banka hesaplarındaki paraya haciz konulması söz konusu olabilir.
Trafik cezaları (radar cezası, kırmızı ışıkta geçmek…), Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kesilen cezalar, yoklama kaçağı veya bakaya kalma nedeniyle uygulanan cezalar idari para cezalarına örnek olarak gösterilebilir.
İdari Para Cezasına İtiraz Süresi Ne Kadardır?
İdari para cezasına itiraz süresi 15 gündür. Dolayısıyla hız limitlerine uymadığı gerekçesiyle radar ceza uygulamasına muhatap olan bir kişinin idari para cezası kendisine ulaştığı andan itibaren 15 gün içerisinde itiraz etmesi gerekmektedir.
Burada önemli bir hususun altını çizilmelidir. İdari para cezası ödemesi amacıyla cezanın kesildiği kişiye gönderildiğinde, belgede idari para cezasına itiraz süresinin ve itiraz edilecek yerin belirtilmesi şarttır. Eğer idari para cezasına ilişkin evrakta itiraz süresi ve itiraz mercii gösterilmemişse Danıştay’a göre, itiraz süresi 60 güne çıkar.
İdari Para Cezasına Karşı Nereye İtiraz Edilir?
İdari para cezalarına karşı Sulh Ceza Hakimliğine itiraz edilmesi gerekmektedir. Bu itibarla hakkınızda belirlenen hız limitlerinin üstünde araç kullandığınız iddiasıyla ilgili bir idari para cezası belirlenmişse, o yerde yetkili Sulh Ceza Hakimliğine bir dilekçe ile itiraz etmek mümkündür.
Bunun yanında idari para cezası yanında bir de idari yaptırım kararı verilmişse, bu durumda görevli mahkeme Sulh Ceza Hakimliği değil idare mahkemesi olmaktadır. Örneğin, yüksek hız gerekçesiyle belirlenen miktar yanında aracın trafikten men edilmesine de karar verilmişse görevli mahkeme Sulh Ceza Hakimliği değil, men kararını veren emniyet biriminin bulunduğu yerin İdare Mahkemesi olmaktadır. Bu durumda İdare Mahkemesi, hem radar ceza nedeniyle belirlenen trafik para cezasının hem de trafikten men kararının iptali açısından yetkili mahkeme olmaktadır. Dava açama süresi de 15 gün değil kararın ilgiliye ulaşmasından itibaren 60 gün olacaktır.
Radar Cezası Ödeme Nereye Yapılır
Radar cezası vergi dairesine, bankaya veya PTT’ye ödenebilir. Bu ceza, cezanın kişiye tebliğinden itibaren 15 gün içinde ödenirse cezanın 1/4’ü oranında indirim yapılmaktadır. Bunun yanında radar cezası erken ödenmesi idari para cezasına itiraz edilmesine engel olmaz. Bu nedenle radar ceza uygulamasına muhatap olmuş kişi 15 günlük süre içerisinde indirimli bir şekilde cezayı öderken, bir yandan da aynı süre içerisinde karara itiraz edebilir.
Radar cezası ödeyen kişinin itirazı kabul edilirse bu para daha sonra tahsil edilebilir.
Radar Cezaları (Hız Sınırı Cezası) 2022 yılında Ne Kadar Belirlenmiştir
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yeniden değerleme oranını yüzde 36.2 olarak belirlemesinden sonra birçok vergi ve harçta olduğu gibi 2022 radar cezaları konusunda da bir artış yaşanmıştır. Radar cezaları 2022 yılında aşağıdaki miktarlarda uygulanacaktır.
Hız sınırını %10 – %30’a kadar aşmak 427 TL,
Hız sınırını %30 – %50’ye kadar aşmak 888 TL,
Hız Sınırını %50’den fazla aşmak 1823 TL.
Gizli Radar (Tuzak Radar) Uygulamasına Karşı Ne Yapılabilir
Radar kontrolü yapılan yerde radar işaretinin bulunmadığı ya da radar aracının gizlenmiş bir vaziyette sürücülerin hız limitini belirlediği durumlarda kesilen radar cezası geçerli midir? Radar cezası geçerli değilse ne yapılabilir?
Yargıtay bu durumlarda cezanın geçerli olamayacağına karar vermiştir. Karar incelenecek olursa,
Söke Bölge Trafik Denetleme İstasyon Amirliğinin 10/07/2014 tarihli idari para cezası karar tutanağı ile bir kişi hakkında radar cezası olarak idari para cezası uygulanmıştır.
Söke Sulh Ceza Hakimliği, radar kontrolü yapılan yerde radar işaretinin bulunmadığı, gerekli yasal uyarılar usulüne uygun şekilde yapılmadan kesilen para cezalarının hukuki mesnedinin bulunmadığı gerekçesiyle idari para cezasının iptaline karar verilmiştir.
Adalet Bakanlığı Söke Sulh Ceza Hakimliği’nin iptal kararını kanun yararına bozma talebiyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na göndermiştir.
Bunun üzerine dosyayı gören Yargıtay 19. Ceza Dairesi 2015/3030 sayılı kararla, ilk olarak, Trafik Denetimlerinde ve Trafik Kazalarında Alınacak Önlemlere İlişkin Yönergeye göre, sabit denetim yapılması durumunda radar aracının, karayolunun her iki yönünden kolayca görülebilecek ve trafiği tehlikeye düşürmeyecek şekilde konuşlandırılması gerektiğini belirtmiştir. Yönergeye göre ayrıca, radarla hız denetiminin karayolunun hangi kesiminde ve hangi sürelerde yapılacağı hususunda yol kullanıcıları bilgilendirilmelidir.
Dolayısıyla, bahse konu Yönerge hükmü uyarınca, “radarla hız denetiminin karayolunun hangi kesiminde ve hangi sürelerde yapılacağı” konularında sürücülerin, her şeyden önce trafik işaret levhalarıyla bilgilendirilmesi zorunludur.
Öncelikle kişilerin can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla yapılması gereken trafik denetimlerini, yol kullanıcılarına ceza vermek amacıyla bilgilendirme yapmadan kural ihlali yapmasını beklemek, trafik kurallarının konuluş amacına uygun olmadığı gibi araç sürücülerine tuzak kurulması anlamına gelecektir ki bu durum, çağdaş hukuk devleti ilkeleriyle bağdaşmaz ve kabul edilemez.
Yargıtay’ın söz konusu içtihadı ışığında tuzak radar uygulamasının hukuki dayanaktan yoksun olduğu açıkça ortaya konulmuştur. Şu halde, radar aracı, karayolunun her iki yönünden kolayca görülebilecek şekilde konuşlandırılmamışsa ve radarla hız denetiminin karayolunun hangi kesiminde ve hangi sürelerde yapılacağı hususunda sürücüler trafik işaret levhaları ile bilgilendirilmemişse radar cezası yasal değildir.
Gizli radar (tuzak radar)’a takılan ve haklarında radar ceza uygulaması gereğince para cezası kesilen kişiler 15 günlük süre içerisinde Sulh Ceza Hakimliğine müracaat ederek idari para cezasına itiraz etmeleri gerekmektedir. Aksi takdirde verilen radar cezası kesinleşir ve bu cezayı ödeme mecburiyeti doğar.
Radar Cezalaları ile ilgili olarak Kayseri ceza avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
