Telefon numarasını başkasına vermek suç mudur? sorusu son zamanlarda sıkça rastlanan hukuksal bir problem haline gelmiştir. Soruya cevap vermeden önce verileri hukuka aykırı olarak verme suçu üzerinde durulmalıdır.
Her türlü kişisel verinin hukuka aykırı olarak başkasına verilmesi, yayılması ve ele geçirilmesi TCK’nın 136. maddesindeki kişisel verileri yayma suçunu oluşturur.
Günlük hayatımızın vazgeçilmezi haline gelen teknoloji kullanımı neticesinde bilişim sistemlerindeki hızlı gelişmeler, kişisel verilerin öneminin ve ağırlığını artırmasına neden olmuştur. Bunun yanında, bilişim teknolojisine talebin artması ve bu alanda haksız menfaat temin etme düşüncesinde olanların bilişim suçlarını daha kolay işlemeye başlamaları, anayasal ve ceza kanunu düzeyinde bir korumanın gerekliliğini ortaya koymuştur.
Anayasanın 20. maddesine göre, Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Kişisel veri, bir kimsenin özel veya aile yaşamı, ekonomik ve sosyal ilişkileri yanında dış görünüşü veya sağlığına ilişkin gerçek bir kişinin belirlenmesini sağlayan tüm durumlar olarak tanımlanabilir. Bu anlamda, isim, telefon numarası, elektronik posta adresi, motorlu araç plakası, sosyal güvenlik ve pasaport numaraları, parmak izi, resim, görüntü ve ses kayıtları, parmak izleri, sendikal bağlantıları ve genetik bilgiler kişisel veri kapsamında değerlendirilmektedir.
Yargıtay’a göre, bir kişinin, yetkisiz üçüncü kişilerin bilgisine sunmadığı, istediğinde başka kişilere açıklayarak ancak sınırlı bir çevre ile paylaştığı, herkes tarafından bilinmeyen ve/veya kolaylıkla ulaşılması ve bilinmesi mümkün olmayan, kişinin kimliğini belirleyen veya belirlenebilir kılan, kişiyi toplumda yer alan diğer bireylerden ayıran ve onun niteliklerini ortaya koymaya elverişli, gerçek kişiye ait her türlü bilginin başkasına verilmesi, yayılması ya da ele geçirilmesi TCK’nın 136/1. maddesinde düzenlenen “Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme” suçunu oluşturur.
Birinin Telefon Numarasını Başkasına İzinsiz Vermek Suç mudur? Bu suçun Cezası Ne kadardır?
Yargıtay telefon numaralarını kişisel veri olarak kabul etmektedir.
Nitekim Yargıtay 12. Ceza Dairesi 2014/4490 sayılı kararında,herkes tarafından bilinmeyen veya kolaylıkla ulaşılması ve bilinmesi mümkün olmayan, ancak sınırlı bir çevre ile paylaşılan cep telefonu numarasının rıza dışında, başkalarının bilgisine sunulmasının TCK’nın 136. maddesinde düzenlenen verileri hukuka aykırı olarak verme suçunu oluşturacağını belirtmiştir.
Yargıtay 12. Ceza Dairesi 2014/16665 sayılı kararında da benzer şekilde,sanık T’nin, ayrıldığı kız arkadaşı olan şikâyetçinin, kendisinde kayıtlı olan telefon numarasını, şikâyetçinin rızası dışında diğer sanık O’ya verdiği olayı incelemiştir. Yargıtay’a göre, şikâyetçinin telefon numarasını hukuka aykırı olarak yayan sanık T. ile telefon numarasını hukuka aykırı olarak ele geçiren sanık O’nun eylemi, TCK’nın 136/1. maddesine uyan verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçunu oluşturmaktadır.
O halde, izinsiz bir şekilde telefon numarasını başkasına vermek suç mudur sorusuna verilecek yanıt Yargıtay kararlarına göre olumludur.
Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçunu oluşturan bu eylemin cezası ne kadardır?
İzinsiz bir şekilde telefon numarasına başkalarına veren kişiler TCK’nın 136. maddesine göre, 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar.
Bunun yanında bu eylem,
Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle veya
Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle
İşlenirse verilecek hapis cezası 1/2 oranında arttırılır, (3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası)
Şirketler Tarafından Reklam Amaçlı Telefonların Aranması Halinde Ne Yapılabilir?
Son zamanlarda sıklıkla kişilerin cep telefonlarının açık rızaları olmaksızın şirketler tarafından bilgilendirme veya reklam amaçlı arandığı görülmektedir. Peki, bu durum hukuka uygun mudur? Elbette değildir.
Kişisel Verileri Koruma Kurulu, somut bir olayda, 08.07.2019 tarih ve 2019/204 sayılı karar ile bu hususta şirketlerin ne şekilde cezai yaptırıma uğrayabileceklerini ve bunun şartlarını belirtmiştir.
Şikâyete konu olayda, şikâyetçinin müşterisi olduğu şirketin bir personeli daha önce başka bir yatırım şirketinde çalışmaktayken bu şirketin faaliyetlerine son verilip kapatılmasının ardından yine aynı alanda faaliyet gösteren veri sorumlusu başka bir şirkette çalışmaya başlamıştır. Dolayısıyla, söz konusu yeni şirket şikâyetçinin telefon numarası bilgisine bu şekilde vakıf olmuştur. Sonrasında şirketin bir personeli tarafından şikâyetçi reklam ve bilgilendirme amacıyla aranmıştır.
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 5/1 maddesine göre, kişisel veriler ilgili kişinin açık rızası olmaksızın işlenemez.
Aynı yasanın 5/2 maddesine göre ise, bazı şartların varlığı halinde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın kişisel verilerinin işlenmesi mümkündür. Bunun için,
a) Kanunlarda açıkça öngörülmesi.
b) Fiili imkânsızlık nedeniyle rızasını açıklayamayacak durumda bulunan veya rızasına hukuki geçerlilik tanınmayan kişinin kendisinin ya da bir başkasının hayatı veya beden bütünlüğünün korunması için zorunlu olması.
c) Bir sözleşmenin kurulması veya ifasıyla doğrudan doğruya ilgili olması kaydıyla, sözleşmenin taraflarına ait kişisel verilerin işlenmesinin gerekli olması.
ç) Veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için zorunlu olması.
d) İlgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş olması.
e) Bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için veri işlemenin zorunlu olması.
f) İlgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, veri sorumlusunun meşru menfaatleri için veri işlenmesinin zorunlu olması gereklidir.
Şikayete konu başvuru, veri işleme şartları açısından değerlendirildiğinde Şirketin şikayetçinin telefon numarasını işlemesinin 6698 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde sayılan şartlardan herhangi birine dayanmamaktadır. Bu nedenle, şirketin hukuka aykırı bir veri işleme faaliyetinde bulunduğu sonucuna ulaşıldığından, Kanunun 12/1 nci maddesine aykırı hareket etmesi nedeniyle Kanunun 18/1 maddesi gereğince şirket hakkında 75.000 TL idari para cezası uygulanmasına,
Şikayetçinin telefon numarasının, başka bir şirkette bulunmaktayken bu numarayı bilen personelin yeni işyeri olan şirkete bu verileri aktardığına ilişkin iddialarına ilişkin olarak; şikayetçinin Türk Ceza Kanununun 136. maddesi hakkında bilgilendirilmesine karar verilmiştir.
Özetle söylemek gerekirse, telefon numaranız bir şirket tarafından Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 5/2 maddesinde sayılan nedenler dışında rızanız olmadan temin edilerek, şirketin veri havuzuna kaydedilmişse, bu durum şirketin sorumluluğunu gerektirir ve idari para cezasıyla cezalandırılır.
Bunun yanında, telefon numaranızı şirkete veren kişi hakkına TCK’nın 136. Maddesinde düzenlenen verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçundan soruşturma işlemlerine başlanılır.
Kullandığınız telefon numarasının izinsiz bir şekilde başkalarına verilmesi yönünde hukuksal problemleriniz ile ilgili olarak Bilişim Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
