18 yaş altı hırsızlık cezası Türk Ceza Kanununun 31. maddesine göre 3 kısımda değerlendirilmektedir. Bu itibarla 12 yaşından küçük çocuklar, 12-15 yaş aralığında bulunan çocuklar ve 15 yaşından büyük ancak 18 yaşını tamamlamamış çocukların hırsızlık suçundan alacakları ceza alıp almayacakları veya ne kadar ceza alacakları ayrı ayrı incelenmelidir.
Yetişkinler Açısından Hırsızlık Suçunun Cezası
Basit hırsızlık suçunun cezası TCK’nın 141. maddesine göre, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır.
Ceza kanununa göre nitelikli hırsızlık olarak belirtilen durumlardan birisiyle hırsızlık suçunu iki kısımda incelemek gerekir. TCK’nın 142. maddesine göre, hırsızlık suçu,
a) Kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında,
b) Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında,
c) Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında,
d) Adet veya tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında, işlenmesi hâlinde, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Bunun yanında hırsızlık suçu,
a) Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak,
b) Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle,
c) Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak,
d) Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle,
e) Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle,
f) Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak,
g) Büyük veya küçük baş hayvan hakkında,
h) Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında, işlenmesi hâlinde, beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
18 Yaş Altı Hırsızlık Cezası Ne Kadardır
Yukarıda değinildiği gibi 18 yaş altı hırsızlık cezası 3 kısımda değerlendirilmektedir. Zira 18 yaş altı hırsızlık cezası her yaştaki suça sürüklenen çocuk açısından aynı hükümler barındırmamaktadır.
1. 12 Yaşından Küçük Çocuklar Açısından Hırsızlık Cezası
12 yaşından küçük çocukların cezai ehliyeti yoktur. Bu nedenle 12 yaşından küçük çocukların hırsızlık suçunu işledikleri kesin olsa dahi haklarında rapor alınmasının bir anlamı bulunmamaktadır. Dolayısıyla, her halükarda, ceza sorumluluğu bulunmayan 12 yaşından küçük çocuklar, hırsızlık suçunu işlemeleri durumunda, haklarında ceza davası açılamaz.
Savcılık aşamasında çocuğun gerçek yaşının 12 yaşın altında olduğu anlaşılırsa, çocuk hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi gerekir. Yargılama sırasında çocuğun 12 yaşından küçük olduğunun anlaşılması durumunda ise, mahkeme, “suça sürüklenen çocuk hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararı vermelidir.
2. 12-15 Yaş Aralığındaki Çocuklar Açısından Hırsızlık Cezası
Bu yaş aralığında yer alan çocuklar hakkında öncelikle ceza verilebilmesi için hırsızlık suçu açısından algılama veya davranışlarını yönlendirme yeteneklerinin bulunup bulunmadığının tespit edilmesi gerekir.
Alınan rapor sonucunda suça sürüklenen çocuğun hırsızlık eyleminin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmediği kanaatine varılırsa cezai sorumluluğunun olmadığı kabul edileceğinden ceza verilemez.
Bunun yanında, 12-15 yaş aralığındaki suça sürüklenen çocukların işledikleri hırsızlık eyleminin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince geliştiğinin adli rapor ile saptanması durumunda cezai sorumluluklarının olduğu kabul edilir ve bu çocuklar cezalandırılır. Ancak bu çocukların alacakları ceza indirimli olarak belirlenir. TCK’nın 31/2 maddesi gereğince, hırsızlık suçundan TCK’nın 141 ve 142. Maddeleri ile belirlenecek cezanın yarısı indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası yedi yıldan fazla olamaz.
3. 15 Yaşından Büyük Ancak 18 Yaş Altı Hırsızlık Cezası
15 yaşından büyük olmakla birlikte 18 yaş altı hırsızlık cezası açısından durumu bakacak olursak. Bu yaştaki çocukların cezai ehliyetleri tamdır. Bu nedenle işledikleri eylemin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmediği noktasında adli rapor alınmasına gerek yoktur.
Bununla birlikte bu grupta yer alan çocuklar, yaşlarının küçük olması ve halen sanık değil suça sürüklenen çocuk statüsünde olmaları nedeniyle cezalarından belli oranlarda indirim yapılır.
Bu nedenle hırsızlık suçunu işleyen suça sürüklenen çocuklar hakkında 15 yaşından büyük ancak 18 yaş altı hırsızlık cezasını gerektiren TCK’nın 31/3 maddesi uygulanır. Bu maddeye göre, fiili işlediği sırada onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olan kişiler hakkında suç, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde onsekiz yıldan yirmidört yıla; müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde oniki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Diğer cezaların üçte biri indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası oniki yıldan fazla olamaz.
Bu durumda hırsızlık suçunu işleyen 15-18 yaş aralığındaki çocuklar hırsızlık suçundan TCK’nın 141 ve 142. Maddeleri ile belirlenecek cezanın üçte biri indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası oniki yıldan fazla olamaz.
18 Yaş Altı Hırsızlık Cezası İşleyenler Tutuklanabilir mi?
Çocuk Koruma Kanununun 21. Maddesine göre, 15 yaşını doldurmamış çocuklar hakkında üst sınırı beş yılı aşmayan hapis cezasını gerektiren fiillerinden dolayı tutuklama kararı verilemez.
Adli Raporlar Arasında Çelişki Bulunması Durumunda 18 Yaş Altı Hırsızlık Cezası
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2015/4737 sayılı kararı, Suç tarihinde 12-15 yaşları arasında bulunan suça sürüklenen çocuk hakkında Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesinin 08.12.2011 tarihli raporunda hırsızlık ve mala zarar verme suçlarının hukuki anlam ve sonuçlarını algıladığı, ancak zeka geriliğine bağlı olarak algılama yeteneğinin yaşından geri, davranışlarını yönlendirme yeteneğininde yaşından geri olduğu, azaldığının belirtilmesi aynı hastanenin 14.05.2012 tarihli raporda ise atılı suçların hukuki anlam ve sonuçlarını algıladığı, davranışlarını yönlendirme yeteneğinin azalmadığının belirtilmek suretiyle her iki rapor arasında çelişki oluştuğundan suça sürüklenen çocuğun 5237 Sayılı TCK’nın 31. maddesinin 2. fıkrası uyarınca işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayıp algılamayacağı veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişip gelişmediği konusunda çelişkileri giderecek şekilde Adli Tip Kurumu veya Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinden rapor alınıp sonucuna göre suça sürüklenen çocuğun hukuki durumunun değerlendirilmesi gerektiği gözetilmeden, eksik kovuşturma ile yazılı şekilde hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
18 Yaş Altı Hırsızlık Cezası Yönünden Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı Yerine Beraat Kararı Verilmesi
Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 2015/30775 sayılı kararı, Suç tarihinde 12-15 yaş aralığında bulunan ve kamu malına zarar verme, hırsızlık, konut dokunulmazlığını bozma suçunu işlediği kabul edilen suça sürüklenen çocuk hakkında düzenlenen doktor raporuna göre, işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılama yeteneğinin gelişmediği belirlenen suça sürüklenen çocuk hakkında, 5237 sayılı TCK’nın 31/2 ve 5271 sayılı CMK’nın 223/3-a. maddeleri uyarınca ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Hırsızlık suçu ve 18 yaş altı hırsızlık cezası ile ilgili her türlü hukuki sorun hakkında Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
