TCK’nın 155/2 maddesinde hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçu düzenlenmiş olup, cezası basit haline göre daha ağır olarak belirlenmiştir.
Bu maddeye göre, meslek ve sanat, ticaret veya hizmet ilişkisinin ya da hangi nedenden doğmuş olursa olsun, başkasının mallarını idare etmek yetkisinin gereği olarak tevdi ve teslim edilmiş eşya hakkında işlenmesi halinde hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçu oluşur.
Hizmet Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma Suçunun Cezası
Hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunun cezası, bir yıldan yedi yıla kadar hapis ve üçbin güne kadar adlî para cezasıdır.
Güveni kötüye kullanma suçunun basit hali şikayete tabidir. Bu nedenle suçun işlendiğinin ve failinin öğrenildiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde şikayet hakkının verilmesi gerekmektedir. Şikayet hakkı 6 ay içerisinde kullanılmaz ise, bu suçla ilgili şikayet hakkı bir daha kullanılamaz.
Hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçu ise şikayete tabi değildir. Dolayısıyla bir şikayet süresi yoktur.
Hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçu, suçun işlendiği yerde bulunan asliye ceza mahkemesinde görülür.
Hizmet Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma Suçu İle İlgili Yargıtay Kararları
Yazımızda, bu suçla ilgili verilmiş örnek Yargıtay kararları doğrultusunda hangi eylemlerin hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçu kapsamında sayıldığı açıklanmaya çalışılacaktır.
Finansal Kiralama Sözleşmesi Gereği Kiralanan Malların İade Edilmemesi
Yargıtay 11. Ceza Dairesi 2021/13966 sayılı kararı, Sanığın suç tarihi itibari ile yetkilisi olduğu …. Ltd. Şirketi ile katılan … Finansal Kiralama A.O. arasında … finansal kiralama sözleşmesinin imzalandığı, sanığın şirket temsilcisi ayrıca müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatıyla yer aldığı, bu kiralama sözleşmesi uyarınca 1 adet kumaş kesme makinesi ve ekipmanlarının teslim edildiği, sanığın kira bedelini ödememesi nedeniyle katılan şirket tarafından finansal kiralama sözleşmesinin feshedilmesine rağmen sanığın söz konusu iş makinalarını teslim etmeyerek hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu işlediği kabul edilmiştir.
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/7082sayılı kararı, … İnş. Tur. Loj. Dağ. Taş. San. Ve Tic. Ltd. Şti . yetkilisi olan sanığın şirketi adına, finansal kiralama faaliyeti gösteren katılan şirket ile İzmir …. Noterliği’nde finansal kiralama sözleşmesi düzenlenerek yapılan sözleşme uyarınca sanığa bir adet ekskavatörün teslim edildiği, sanığın kira bedelini ödememesi nedeniyle katılan şirket tarafından finansal kiralama sözleşmesinin feshedilmesine rağmen sanığın söz konusu iş makinalarını teslim etmeyerek hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu işlediği kabul edilmiştir.
Rent A Car’dan Kiralan Aracın İade Edilmemesi
Yargıtay 11. Ceza Dairesi 2021/11423sayılı kararı, Sanığın, “… Rent A Car” isimli işletmenin sahibi olan katılandan adına araç kiraladığı, kira süresinin bitmesine rağmen kiraladığı aracı teslim etmediği, bu nedenle hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu işlediği kabul edilmiştir.
Sanığın Belli Bir Yere Götürmek Üzere Aldığı Çalıştığı Şirkete Ait Malları Teslim Etmemesi
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/5272sayılı kararı, Sanığın, katılan şirkete ait …marka bebek bezlerini katılan şirketten …’ya götürmek üzere … plaka sayılı araçla teslim aldığı, ancak bahse konu yükü … iline götürmeyerek ortadan kaybolduğu, bu suretle hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu işlediği kabul edilmiştir.
Şirket Hesabına Yatırılan Ancak Sanık Adına Aktarılan Paranın Teslim Edilmemesi
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/4734sayılı kararı, katılan şirket hesaplarında oluşan ve şirket yetkilisi olan katılanın bilgisi dışında sanık …’ın hesabına aktarılan 699.437,00 TL’nin nereye harcandığının sanıklar tarafından belgelenemediği, bu durumda belirtilen miktarın sanıkların uhdesinde kaldığının kabulünün gerektiği, bu haliyle sanıklarının eyleminin hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturduğu kabul edilmiştir.
Kredi Kartı Bilgilerinin Yedeklenerek Şirketin Zarara Sokulması
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/4650sayılı kararı, Sanığın, O…. İlçesi’nde uçak bileti satışı yapan katılan ile K….. İlçesi’nde bilet satışı yapma konusunda anlaştığı, bu çerçevede, sanığın katılanı arayarak yanında bulunan müşterisinin kredi kartı bilgilerini vererek bilet kestirdiği, katılanın, kesilen bileti müşteriye verilmek üzere sanığa faksladığı, ancak bu sırada sanığın, kredi kartı bilgilerini müşterinin izni ve bilgisi olmadan yedeklediği, başka müşterilere nakit bilet satışı yaptığı halde ödemelerini kredi kartı bilgilerini yedeklediği müşterilerin kartlarından yaptırdığı, kredi kartı kullanılan müşterilerin harcamalara itiraz ederek paralarını katılandan aldıkları, bu şekilde sanığın üzerine atılı hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu işlediği kabul edilmiştir.
Satış Pazarlama Elemanı Olan Sanığın, Sattığı Malın Bedelini Uhdesinde Tutup Sahte Çekleri Çalıştığı Şirkete Vermesi
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/4488sayılı kararı, katılan şirkette satış pazarlama elemanı olan sanığın, piyasada sattığı malın bedelini uhdesinde tutup suça konu sahte çekleri katılan şirkete vermek şeklindeki eylemi hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturur.
Birlikte Bakılan Hayvanların Anlaşmaya Aykırı Olarak Satılması
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/4200sayılı kararı, Sanıkların, katılanla birlikte hayvan alımı satımı ve oluşacak karın paylaşılması konusunda anlaşma yaptıkları, bu amaçla sanıklar ve katılan 16/04/2008 tarihinde Kars ilinden 36 adet büyükbaş hayvan satın aldıkları ve bu hayvanların İstanbul iline götürülüp satılması konusunda anlaştıkları fakat sanıkların hayvanları İstanbul iline götürmeyip Suluova ilçesine getirdikleri ve burada da aralarındaki anlaşmaya aykırı bir biçimde bu hayvanların 24 adetini sattıkları şeklinde gerçekleşen eylem, hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturur.
Aracın Tescil İşlemlerini Yapmak Üzere Para Alınmasına Rağmen İşin Yerine Getirilmemesi
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/3706sayılı kararı, sanığın tescil işlemlerini yapmak üzere para alarak, gereğini yerine getirmemesi şeklinde gerçekleşen ve sübut bulan eylemi, taraflar arasında bir meslek ve ticaret ilişkisinin varlığı sebebiyle hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturur.
Pazarlama Elemanı Olarak Çalışan Sanığın Çalıştığı Şirketten Ele Geçirdiği Çekleri Tedavüle Koymuş Olması
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/3385sayılı kararı, sanığın, katılan …’nin yetkilisi olduğu… Piliç Gıda isimli şirkette pazarlama elemanı olarak çalıştığı şirketten bir şekilde ele geçirmiş olduğu çekleri tedavüle koymuş olması ve müşterilerden yapmış olduğu tahsilatları uhdesine geçirmiş olması sanık ile katılanın şirketi arasında hizmet ilişkisi bulunması karşısında; sanığın eylemi hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturur.
Sanığın Katılandan Aldığı Senedi İade Etmemesi
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/695sayılı kararı, Katılanın, sanığın firmasında şoför olarak çalıştığı, sanığın katılandan teminat olarak bir adet senet istediği, vermediği takdirde işine son vereceğini beyan etmesi üzerine katılanın da sanığa güvenerek işini kaybetmemek için istediği senedi verdiği, ancak sonradan katılanın işten ayrıldığı, sanığın katılandan aldığı senedi iade etmediğinin anlaşılması karşısında; sanığın eylemi hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturur.
Sanığın Taşınmaz Satışı Kapsamında Yaptığı İş Sırasında Aldığı Parayı Vermemesi
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/692sayılı kararı, sanık …’un danışmanlık hizmeti ve taşınmaz satışı kapsamında şahsına verilen vekalet ilişkisi gereği yaptığı iş sırasında aldığı parayı katılana vermediği sabit olmakla; eylem hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturur.
Sanığın Sattığı Aracın Bedelini Vermemesi
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2021/397 sayılı kararı, Katılanın araç alım satım ile uğraşan sanığa satması için bıraktığı aracı sanığın sattığı halde bedelini uhdesine geçirmesi şeklindeki eylemi, hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturur.
Satış ve Tanıtım Elemanı Olarak Çalışan Sanığın Kendisine Teslim Edilen Malları Piyasada Satması
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2020/12611sayılı kararı, Suç tarihinde sanığın, katılan firmada satış ve tanıtım elemanı olarak çalıştığı, şirketten çıkarılarak dizgiciye gönderilen konponentleri firmasına geri teslim etmeyerek piyasada sattığı, bu suretle haksız menfaat temin ettiğinin anlaşılması karşısında; sanığın eylemi hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturur.
Havalimanı Transferlerini Gerçekleştirmek Üzere Kendisine Teslim Edilen Aracın İş Dışında Akrabaya Verilmesi
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2020/10975sayılı kararı, Sanık …’ın …. Hizmetleri A.Ş’de şoför olarak görev yaptığı, şirket müşterilerinin havalimanı transferlerini gerçekleştirmek üzere kendisine teslim edilen …. plakalı araç ile izin gününde akrabasını ziyarete gittiğinde aracı kullanması için akrabası …’a verdiği, …’ın ise bu araçla yaralamalı ve maddi hasarlı trafik kazası yaptığı, sanığın bu şekilde üzerine atılı hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu işlediği kabul edilmiştir.
Emlakçılık Yapan Sanığın Arsa Bedelini Yüksek Göstererek Müştekiden Daha Fazla Para Alması
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2020/9465sayılı kararı, Sanığın emlakçılık yaptığı, katılanın arsa almak istediği ve 5,000 TL komisyon ücreti konusunda anlaştıkları, katılanın sanığa noterlikçe düzenlenmiş gayrimenkul alım satım yetkisini içeren vekaletname verdiği, sanığın M…. köyünde bulunan iki adet arsanın bedelinin gerçekte 218,000 TL olmasına rağmen katılandan 250,000 TL para aldığı ve bu şekilde haksız olarak 32,000 TL uhdesine geçirmek suretiyle dolandırıcılık suçunu işlediği iddia ve kabul olunan somut olayda; sanık ile katılan arasında vekalet ilişkisinin bulunduğu, eylemlerde dolandırıcılık suçunun hile unsurunun gerçekleşmediği anlaşılmakla, sanığın eylemi hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturur.
Cep Telefonunu Tamir İçin Alan Sanığın Telefonu İade Etmemesi
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2020/9063sayılı kararı, Müştekinin arkadaşının kardeşi olan sanıktan İphone 4S marka bir cep telefonu satın aldığı, daha sonra bu cep telefonunun arızalanması üzerine müştekinin cep telefonunun tamiri için sanığa gönderdiği, ancak sanığın aradan uzun zaman geçmesine rağmen suça konu cep telefonunu müştekiye iade etmediği anlaşılmakla, sanığın eylemi hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu oluşturur.
Sitenin Yönetim Kurulunda Bulunan Sanıkların Site Sakinlerinden Topladıkları Aidatları Kişisel Hesaplarına Aktarmaları
Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2020/8404sayılı kararı, Sitenin yönetim kurulunda bulunan sanıkların site sakinlerinden topladıkları aidatların bir kısmının kayıt ve belgeleri düzgün tutmadıkları, yapılan sözleşme kapsamında müteahit adına ne kadar senet düzenlendiğinin ve teslim edildiğini gösterir senet teslim tutanağının veya benzeri belgelerin bulunmadığı, sonuç olarak bankalardan kullanılan kredilerin işletme defterine gelir kaydedilmeden 29.156,66 TL kredi geri ödemesinin işletme defterine gider kaydedilerek site yönetiminin zararına yol açıldığı, buna dair harcama belgelerinin bulunmadığı ve bu miktar paranın sanıkların uhdesinde kaldığının bu suretle sanıkların hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu işledikleri kabul edilmiştir.
Çobanlık Yapmak Üzere Verilen Hayvanların Teslim Edilmemesi
Yargıtay 11. Ceza Dairesi 2005/1076 sayılı kararı, …sanıkların, Nisan-Kasım/2002 döneminde 48 adet kuzu karşılığında çobanlık yapmak üzere şikâyetçi ile anlaştıkları, şikâyetçinin ücret olarak kararlaştırılan kuzuların 38 tanesini 2002 yılının eylül ayı başında verdiği, sanıkların ise suç tarihinde henüz hizmet süresi dolmadan, geriye kalan 10 kuzu ile birlikte şikâyetçiye ait 13 kuzuyu da alarak işi bırakıp memleketlerine gittikleri bu şekilde hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanmak suçunu işledikleri kabul edilmiştir.
Sanığın Çalıştığı İşyerinde Kendisine Teslim Edilmeyen Parayı Alması Hırsızlık Suçunu Oluşturur
Yargıtay 11. Ceza Dairesi 2021/11228sayılı kararı, İlk Derece Mahkemesince sanığın, çalıştığı iş yerinde bulunan 2.800 TL parayı ve ruhsat için gerekli olan evrakı katılandan izinsiz almak suretiyle nitelikli hırsızlık suçunu işlediğinin iddia edildiği, yapılan yargılama sonunda sanığın katılanın iş yerinde çalıştığı ve suç tarihinde “… para ve evrakların resmi daireler nezdinde işlemleri için sanık ve katılan arasında görüşme olduğu, bu hali ile sanığın parayı ve evrakları katılana hizmet ilişkisi çerçevesinde teslim ettiğinin kabulü gerektiği …” gerekçesiyle hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu işlediğinin kabul edilmiştir. Yargıtay ise, katılanın, nargile ruhsatı almak için evrak hazırlayıp kafenin ön tarafında bulunan koltuk üzerine bıraktığına, o esnada gelen misafirlerle ilgilenirken bir süre sonra dönüp baktığında para ve evrakların olmadığına yönelik anlatımının tanık …’nın, katılanın gelen müşterilerle ilgilendiği esnada sanığın parayı ve evrakları alarak gittiğin şeklindeki beyanıyla doğrulanması karşısında, para ve evrakların rıza ile teslimi söz konusu olmadığından, sanığın sübut bulan eyleminin hırsızlık suçunu oluşturduğunu belirtmiştir.
Hangi eylemlerin güveni kötüye kullanma suçunu oluşturacağının belirlenmesi ve bu yönde suç duyurusunun hazırlanması ya da savunmanın yapılması mağdur, şüpheli veya sanığın hak kaybına uğramaması adına çok önemlidir.
Bu itibarla tecrübeli ceza avukatının hukuki yardımı meselenin doğru bir şekilde çözüme kavuşturulması adına önemli katkılar sağlayacaktır.
Güveni Kötüye Kullanma Suçu ile ilgili olarak Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.