Tefecilik suçu nasıl ispatlanır sorusuna verilecek cevap bu suçtan başlatılan soruşturma ve yargılama sürecini tümden etkileyecektir. Nitekim tefecilik suçunun mağduru yargılamanın lehine sonuçlanabilmesi için tefecilik suçu nasıl ispatlanır hususuna ilişkin somut delillerini savcılık ve mahkemede ortaya koymalıdır.
Sanık, kanunen suçsuz kabul edilen bir kişidir. Bu nedenle şüphe giderilemediğinde sanık beraat edecektir. Bu itibarla sanığın mahkum edilebilmesi için suçunun ispat edilmiş olması gerekir.
Ceza muhakemesi sistemimizde “delil serbestliği” ilkesi benimsenmiştir. Buna göre, hakimin ceza verebilmesi için, ceza yargılamasında fiilin işlenip işlenmediği, işlenmişse fail tarafından işlenip işlenmediği hususunda hukuka uygun araçlarla, yargılama makamının tam bir vicdani kanaate sahip olması gerekmektedir.
Yazımızda özellikle Yargıtay içtihatları doğrultusunda tefecilik suçu nasıl ispatlanır sorununa ilişkin hangi yöntemlerin kullanılabileceği inceleme konusu yapılacaktır.
Tefeciler Nereye Şikayet Edilir?
Tefecilik yaptığı bilinen kişiler hakkında emniyet veya jandarma gibi kolluk birimlerine ihbarda bulunulabileceği gibi suçun işlendiği yerdeki Cumhuriyet Savcılığına da müracaat edilebilir. Tefeciler hakkında dava açılması halinde bu dava o yer asliye ceza mahkemesinde görülür.
Tefecilik Suçu Şikayete Tabi midir?
Tefecilik suçu şikayete tabi değildir. Savcılık makamı bu suçun işlendiğini öğrenirse soruşturma işlemlerini başlatır ve dava açmaya yeterli deliller varsa tefeciler hakkında iddianame düzenleyerek kamu davasını açar.
Tefeciler Ne Kadar Ceza Alır?
Kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para veren kişiler yani tefeciler iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşyüz günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Bunun yanında tefecilik suçunun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır. Dolayısıyla örgüt şeklinde tefecilik suçunu işleyenlerin 12 yıla kadar hapis cezası alma ihtimalleri bulunmaktadır.
Tefecilik Suçu Nasıl İspatlanır Yargıtay Kararları
Yargıtay içtihatları incelendiğinde tefecilik suçu nasıl ispatlanır hususuna ilişkin önemli ilkelerin benimsendiği ve bu kriterler doğrultusunda kararların verildiği görülmektedir. Yargıtay’a göre, Borç Verilen Paranın Günün Ekonomik Koşullarına Göre Yüksek Olması, Polis veya Jandarma Araştırması, Tanık Beyanları, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Raporu, İcra Takip Dosyaları, Sanığa Ait İşyerine İlişkin Ticari Defter ve Kayıtlar, İşyerindeki Pos Cihazları ve Aramada Ele Geçen Senetler tefecilik suçunun ispatı yönünde önemli deliller olarak kabul edilmektedir.
Borç Verilen Paranın Günün Ekonomik Koşullarına Göre Yüksek Olması Karşısında Tefecilik Suçunun İspatı
Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 2016/4494 sayılı kararı,
TCK’nın 241. maddesinde tanımlanan tefecilik suçunun oluşabilmesi için kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para verilmesinin yeterli oluşu, ayrıca birden fazla kişiye sistemli olarak faiz karşılığı ödünç para verilmesinin suçun unsuru olarak aranmaması, Dairemizce de benimsenen Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 12/05/2015 gün ve 2014/4-655 Esas, 2015/152 sayılı Kararında da açıklandığı üzere kişiler arasında doğmuş bir alacak borç ilişkisine dayanmayan kazanç elde etme amaçlı ödünç para verme eylemlerinin tefecilik suçu kapsamında bulunması ve aralarında yakın akrabalık bağı veya iş ilişkisi bulunmayan kişiler arasında günün ekonomik koşulları nazara alındığında yüksek sayılabilecek miktarda paranın karşılıksız verilmesinin hayatın olağan akışına uygun olmaması nazara alındığında; katılanın sanıktan 2006 yılında % 5 faiz karşılığında değişik tarihlerde borç para aldığı şeklindeki aşamalarda değişmeyen beyanları, sanığın borç verdiğine ve karşılığında çek aldığına dair savunması ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, sanığın kazanç elde etmek için ödünç para verdiğinin sübuta erdiği ve yüklenen zincirleme tefecilik suçunun tüm unsurlarıyla oluştuğu gözetilmeden dosya kapsamı ve oluşa uygun düşmeyen gerekçelerle yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Polis veya Jandarma Araştırması ile Tefecilik Suçunun İspatı
Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 2016/4515 sayılı kararı,
TCK’nın 241. maddesinde tanımlanan tefecilik suçunun oluşabilmesi için kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para verilmesinin yeterli oluşu, ayrıca birden fazla kişiye sistemli olarak faiz karşılığı ödünç para verilmesinin suçun unsuru olarak aranmaması ve aralarında yakın akrabalık bağı veya iş ilişkisi bulunmayan kişiler arasında günün ekonomik koşulları nazara alındığında yüksek sayılabilecek miktarda paranın karşılıksız verilmesinin hayatın olağan akışına uygun olmaması; bu bağlamda, katılan …’in sanıktan 20.000 TL faizle para aldığını, karşılığında 2 adet bono verdiğini belirtmesi, sanığın, katılana arpa sattığını savunması tanıkların ise arpa satışına bizzat şahit olmadan tutanağı imzaladıklarını beyan etmeleri karşısında, maddi gerçeğin kuşkuya yer vermeyecek şekilde ortaya çıkarılması açısından, sanığın arpa ticareti ve tefecilik yapıp yapmadığı hususunda kolluk araştırması yaptırılması, sanık hakkında vergi incelemesi raporu aldırılması, Konya İcra Müdürlükleri nezdinde alacaklı olduğu takip dosyalarının araştırılıp borçluların tanık olarak beyanlarına başvurulması, bundan sonra oluşacak sonuca göre hukuki durumunun tayin ve takdir edilmesi gerektiği halde, eksik inceleme ve yetersiz gerekçeyle yazılı şekilde beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Tanık Beyanları ile Tefecilik Suçunun İspatı
Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 2016/3497 sayılı kararı,
Vergi Müfettişi tarafından düzenlenen vergi tekniği ve suç duyurusu raporlarındaki sanığın 2006 yılında kayıt dışı ve izinsiz olarak faizle ödünç para vermek suretiyle tefecilik suçunu işlediği ve 72.930 TL faiz geliri elde ettiğine ilişkin tespit karşısında, maddi gerçeğin hiç bir kuşkuya yer vermeyecek şekilde ortaya çıkarılması açısından raporlarda adı geçen ve olayın tek tanığı olan mağdur …’in beyanının alınması, sanığın alacaklı olduğu başka icra takip dosyalarının bulunup bulunmadığının … İcra Müdürlüklerinden sorularak varsa borçluların tanık sıfatıyla dinlenmeleri, sanığın tefecilik yapıp yapmadığı hususunda kolluk araştırması yaptırılması, örneği dosyada bulunan … Cumhuriyet Başsavcılığının ….. sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair kararının kesinleşip kesinleşmediği sorulup tasdikli örneği dosya arasına alınarak aynı eyleme ilişkin olup olmadığının belirlenmesi, sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayin ve takdir edilmesi gerekirken eksik inceleme ve yetersiz gerekçelerle yazılı şekilde beraat hükmü kurulması yasaya aykırıdır.
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Raporu ile Tefecilik Suçunun İspatı
Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 2016/3211 sayılı kararı,
Maddi gerçeğin kuşkuya yer vermeyecek şekilde ortaya çıkarılması açısından sanıklardan faiz karşılığı ödünç para alan mağdurlar …., …., …., …, …., … ile …..’ın beyanlarına başvurulması, sanıkların alacaklı oldukları dosyaların tespiti için İcra Müdürlükleri nezdinde takip dosyalarının araştırılması, faiz karşılığı borç para verip vermedikleri hususunda zabıta araştırması yapılması ve dosyaya sunulan 21/01/2013 hakim havaleli Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı raporu da nazara alınarak sonucuna göre hukuki durumlarının tayin ve takdiri gerektiği gözetilmeden eksik inceleme ve yetersiz gerekçelerle yazılı şekilde beraat hükümleri kurulması yasaya aykırıdır.
İcra Takip Dosyaları ile Tefecilik Suçunun İspatı
Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 2016/2737 sayılı kararı,
TCK’nın 241. maddesinde tanımlanan tefecilik suçunun oluşabilmesi için kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para verilmesinin yeterli oluşu, ayrıca birden fazla kişiye sistemli olarak faiz karşılığı ödünç para verilmesinin suçun unsuru olarak aranmaması ve aralarında yakın akrabalık bağı veya iş ilişkisi bulunmayan kişiler arasında günün ekonomik koşulları nazara alındığında yüksek sayılabilecek miktarda paranın karşılıksız verilmesinin hayatın olağan akışına uygun olmaması, bu bağlamda mağdurlar … ve …’in soruşturma aşamasındaki birbirleriyle tutarlı anlatımlarına göre mağdur …’ın kendisinin, mağdur …’in ise oğlu olduğu belirtilen ….’in sanıktan kazanç karşılığında ödünç para almaları, sanığın ödünç verdiği borç miktarlarının fazla oluşu, ödünç verilen paralar karşılığında senetler aldığının ve icra takiplerinde bulunduğunun sanık tarafından da doğrulanması, mağdurların şikayetlerinden vazgeçerek yargılama aşamasında verdikleri ifadelerin sanığı suçtan kurtarmaya yönelik olduğu gözetilerek maddi gerçeğin tereddüte yer bırakmayacak şekilde ortaya çıkarılması açısından sanığın alacaklı olduğu başkaca icra takip dosyalarının bulunup bulunmadığı araştırılarak bulunması halinde getirtilip incelenmesinden, faiz karşılığı ödünç para verme işi ile uğraşıp uğraşmadığı hususunda kolluk marifetiyle araştırma yaptırılmasından karar verilmesi yasaya aykırıdır.
Bilirkişi Raporu ile Tefecilik Suçunun İspatı
Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 2015/17600 sayılı kararı,
Salihli ilçesinde toprak mahsulleri ticareti ile uğraşan sanığın aşamalardaki savunmalarında, tanıklara faizle borç para vermediğini, tefecilik yapmadığını, toprak mahsülü üreten kişilerden teminat olarak alınan senetlerin ve düzenlenen müstahsil makbuzlarının o yörede yapılması ticari teamüller gereğince mutat olan alivre alım sözleşmesi kapsamında bulunduğunu, bu sözleşme uyarınca üreticilerin hasat zamanı gelmeden önce ürününü getirmeyi taahhüt ederek kendilerinden avans aldıklarını, belirlenen zamanda taahhüt edilen ürün getirilmediği takdirde daha önce alınan senetleri icraya koyduğunu belirtmesi, dosya kapsamında dinlenen tanıkların da sanıktan bu şekilde avans aldıklarını beyan etmeleri ve dosyaya sunulan makbuz ve sözleşmelerin de bu savunmayı desteklemesi karşısında, sanığın mahallinde alivre alım işiyle uğraşıp uğraşmadığının araştırılıp ayrıca Manisa Ticaret Borsasından da sorulmasını müteakip, konunun uzmanı Sayıştay Emekli Uzman Denetçisi bilirkişilerden oluşturulacak bir bilirkişi heyetine dosya tevdi olunarak sanık tarafından gerçekleştirilen faaliyetin niteliği, alivre alım sözleşmesi ya da faizle ödünç para verme kapsamında bulunup bulunmadığı, üreticilerden alınan senetlerdeki tutarların teslimi taahhüt edilen ürünlerin rayiç değeriyle örtüşüp örtüşmediği, senetlerin vade tarihleri ve icra takibinde talep edilen faiz oranlarının suç tarihinde geçerli bulunan ekonomik koşullara uygun olup olmadığı hususlarında kesin ve tereddüte yer bırakmayacak yeni bir rapor alınması ile sonucuna göre tüm deliller birlikte değerlendirilip sanığın hukuki durumunun takdir ve tayini gerekirken, eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Sanığa Ait İşyerine İlişkin Ticari Defter ve Kayıtlar ile Tefecilik Suçunun İspatı
Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 2015/15463 sayılı kararı,
Dairemizce de benimsenen Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 12.05.2015 gün ve 2014/4-655 Esas, 2015/152 sayılı Kararında da açıklandığı üzere kişiler arasında doğmuş bir alacak borç ilişkisine dayanmayan kazanç elde etme amaçlı ödünç para verme eylemlerinin tefecilik suçu kapsamında değerlendirilmesi gerektiği; cep telefonu, kontör ve cep telefonu aksesuarı satışı yapan sanığın, kredi kartı borcu bulunan kişilerin borcunu ödeyip komisyon ekleyerek yeniden çekim yapmak ve kredi kartından çekim yapıp çekim miktarından komisyon keserek geri kalanı kart sahibine ödemek suretiyle tefecilik suçunu işlediği iddiasıyla cezalandırılması talebiyle açılan kamu davasında; sanığın, işyerinde cep telefonu, kontör ve cep telefonu aksesuarı satışının yanı sıra fatura ödemesi de yapıldığı, kredi kartı çekimlerinin ticari faaliyetiyle ilgili olduğu savunmasında bulunarak atılı suçu kabul etmediği, vergi denetmeni tarafından düzenlenen 18.12.2009 tarihli inceleme tutanağından ve raporlardan, 2008 yılı içerisinde aynı kişilerce yüklü miktarlarda kontör alımı yapıldığının anlaşıldığı nazara alınarak, sanığa ait işyerine ilişkin tüm ticari defter ve kayıtların temini, belirtilen işlemlerin gerçekleştirildiği kredi kartlarının hamillerinden, beyanı tespit edilmeyenlerin dinlenmeleri, gerçekleştirilen işlemlerin ticari faaliyetle ilgili olup olmadığı hususunda bilirkişi raporu alınması ve sanığın tefecilik yapıp yapmadığı hususunda kolluk araştırması yapılması sonrasında, hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken eksik inceleme ve yetersiz gerekçeyle yazılı şekilde hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
İşyerindeki Pos Cihazları İle Tefecilik Suçunun İspatı
Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 2015/14676 sayılı kararı,
Sanığın işyerinde herhangi bir alışveriş yapılmadığı halde, alışveriş yapılmış gibi kendilerine para ihtiyacı nedeniyle başvuran kişilere ait kredi kartları ile pos cihazı aracılığıyla işlem yapıp, gerçek olmayan bu alışveriş tutarından belli bir komisyon kesintisi yaparak geriye kalan kısmı nakit olarak ödeme ya da komisyonu verdiği paranın üzerine ilave ederek kendisine başvuran kişinin kredi kartından çekmesi biçiminde eylemler gerçekleştirmesi ve bankaya komisyon ödememesi veya kredi kartı sahiplerinden aldığı komisyon miktarından az ödemesi halinde, eylemin kazanç elde etmek maksadıyla başkasına ödünç para verme niteliğinde olacağı gözetilerek, sanığın işyerinde yapılan aramada pos cihazı ele geçirilememiş olmakla beraber; ele geçen diğer defter ve belgelerin içeriğinde işyerinde pos cihazı kullanıldığına dair kayıtların mevcut olması nazara alınarak öncelikle defter ve kayıtlarda bulunan bankalar ve diğer bankalardan sanık ya da ortağı adına alınmış pos cihazı olup olmadığının belirlenmesi, pos cihazı alınmış ise suç tarihlerini kapsayacak şekilde hesap dökümlerinin getirtilmesi, suç tarihlerine göre pos cihazlarından yapılan alışverişler karşılığında bankaya komisyon ödeyip ödemediği ve ödemiş ise miktarlarının sorulması, hesap dökümlerinde adı geçen kişilerin bir kısmı dinlenilerek gerçekten alışveriş yapıp yapmadıklarının tespit edilmesi, sanığın bağlı bulunduğu Vergi Dairesi Müdürlüğünden vergi beyannameleri getirtilerek dosya arasına konulması, vergi mükellefi olması sebebiyle ilgili Vergi Dairesine ihbarda bulunularak vergi tekniği raporu düzenlenmesinin istenmesi ve pos cihazı kullanarak tefecilik yapıp yapmadığı hususunda işyeri adresi mahallinde kolluk aracılığıyla araştırma yaptırılması, gerektiğinde bilirkişi raporu alınarak sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayin ve takdiri yerine, eksik inceleme ve yetersiz gerekçelerle yazılı şekilde hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Tanık Beyanları İle Doğrulanan Mağdur Beyanı İle Tefecilik Suçunun İspatı
Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 2015/14582 sayılı kararı,
Katılan Murat’ın kazanç karşılığı ödünç para aldığına ve bu paranın sanıklardan temin edildiğine ilişkin aşamalardaki tutarlı anlatımları ile bu anlatımları doğrulayan tanık Rasim’in beyanları, icra takibinin sanık İ…. tarafından yapılması, icra takibine konu senedin miktarı, aralarında herhangi bir ticari ilişki bulunmamasına rağmen ödünç verilen para miktarının fazlalığı, verilen para karşılığında senet alınması, yine aralarında yakın akrabalık bağı veya iş ilişkisi bulunmayan kişiler arasında günün ekonomik koşulları nazara alındığında önemli miktardaki paranın karşılıksız verilmesinin hayatın olağan akışına aykırı bulunması hususları birlikte değerlendirildiğinde sanıkların fikir ve eylem birliği içerisinde hareket ettikleri, yüklenen tefecilik suçunun tüm unsurlarıyla oluştuğu gözetilmeden dosya kapsamı ve oluşa uygun düşmeyen gerekçelerle yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Aramada Ele Geçen Senetler İle Tefecilik Suçunun İspatı
Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 2015/6883 sayılı kararı,
2006 yılında muhtelif tarihlerde müşteki H.H.’in, sanık Mevlüt aracılığıyla diğer sanıklardan borç para aldığı ve karşılığında daha yüksek miktarda çekler verdiğinin, müştekilerin aşamalarda değişmeyen iddiaları, tanık H.. K..’ın ayrıntılı ifadeleri, dosyada mevcut icra takibine ilişkin belge fotokopileri, dosya inceleme tutanakları, sanık Mevlüt’ün kollukta ve Cumhuriyet Savcılığında verdiği ifadeler, sanıkların evlerinde ve işyerlerinde yapılan aramada ele geçen senetler kapsamından anlaşılması karşısında, sanıkların sübut bulan zincirleme şekilde tefecilik suçundan mahkumiyetleri yerine yanılgılı ve yetersiz gerekçelerle yazılı şekilde beraatlerine karar verilmesi yasaya aykırıdır.
Tefecilik suçu ve Tefecilik suçu nasıl ispatlanır konularına ilişkin hukuki sorunlarınız ile ilgili olarak Ağır Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
