Yargıtay‘a göre, fail tarafından kullanılan bazı ifadeler hakaret sayılmayan sözler şeklinde değerlendirilmektedir. Nitekim Yargıtay, kararlarında da ifade edildiği üzere, hakaret fiilinin cezalandırılmasıyla korunan hukuki değer, kişilerin onur, şeref ve saygınlığı olup, bu suçun oluşabilmesi için, davranışın kişiyi küçük düşürmeye matuf olarak gerçekleşmesi gerekmektedir.
TCK’nın 125. maddesinde düzenlenen hakaret suçunun cezası üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Ancak hakaret eyleminin kamu görevlisine karşı işlenmesi halinde suçun cezasının alt sınırı 1 yıldan az olamaz. Hakaret suçunun alenen işlenmesi halinde ise suçun cezası 1/6 oranında arttırılarak temel ceza belirlenir.
Bir hareketin tahkir edici olup olmadığı bazı durumlarda nispi olup, zamana, yere ve duruma göre değişebilmektedir. Kişilere yönelik her türlü ağır eleştiri veya rahatsız edici sözlerin hakaret suçu bağlamında değerlendirilmemektedir. Sözlerin açıkça, onur, şeref, ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnadını veya sövmek fiilini oluşturması gerekmektedir.
Hakaret oluşturan sözleri tek tek belirlemek mümkün olmamakla birlikte, Yargıtay’ın beddua niteliğindeki sözleri, eleştiri amacıyla söylenen sözleri, kaba hitap ve nezaket dışı kelime ve sözleri hakaret sayılmayan sözler kapsamında değerlendirdiği görülmektedir.
Bu itibarla, aşağıda gösterilen Yargıtay kararlarından hangi sözlerin kaba hitap veya beddua niteliğinde olduğu dolayısıyla hakaret kabul edilmediği yönünde bir kanaat edilmesi mümkündür.
Yargıtay’ın Kaba Hitap ve Ağır Eleştiri Kabul Ettiği Hakaret Sayılmayan Sözler
Yargıtay 8. Ceza Dairesi 16.12.2021 tarih ve 2021/22999 sayılı kararı “sanığın görevlilere hitaben “size göstereceğim, siz adam mısınız, sizden şikayetçi olacağım, sizi Ahlat’ta barındırmam, sizinle görüşeceğim” şeklinde sözlerin hakaret suçunu oluşturmadığı”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 30/11/2021tarih ve 2021/28089sayılı kararı, ”sanığın söylediği sabit olan “Allahınız yokmu elinizi korkak alıştırmayın…” şeklindeki sözlerinin de katılanların onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp, kaba hitap tarzı ile beddua niteliğinde olduğu ve hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 24.11.2021tarih ve 2021/27501sayılı kararı, ”Sanığın, ihbar üzerine olay yerine gelen polis memurlarına yönelik sarfettiği “lan” biçimindeki kaba hitap tarzı niteliğindeki sözünün, muhataplarının onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmaması nedeniyle hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 22.11.2021 tarih ve 2021/27093sayılı kararı,”sanıkların müştekilere söylediği kabul edilen ”sizler yalakasınız” şeklindeki sözlerin, rahatsız edici, kaba ve nezaket dışı hitap tarzı niteliğinde olduğu”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 18/06/2020tarih ve 2020/7751sayılı kararı, “”senin gibi yalakalar yarın da başkalarını sever sen yalakasın” şeklindeki sözlerin katılanın onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp,”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 08/11/2021tarih ve 2021/26460sayılı kararı,” Sanığın, polis memuru olan olan mağdurlara yönelik sarfettiği “Biz TC polisine kimlik falan vermeyiz lan” biçimindeki kaba hitap tarzı niteliğindeki sözlerinin, muhatabının onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmaması”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 03/11/2021tarih ve 2021/26139sayılı kararı,” Sanığın katılana mesaj yoluyla gönderdiği ”lan” ve ”sen ne utanmazsın” biçimindeki kaba hitap tarzı niteliğindeki sözlerinin, muhatabının onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmaması”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 02/11/2021tarih ve 2021/25996 sayılı kararı,” …sanığın mağdura hitaben mesaj attığı ”defol git” sözünün muhatabın onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp, rahatsız edici, kaba ve nezaket dışı hitap tarzı niteliğinde olduğu”
Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 2017/10756 sayılı kararı, “ sanığın, katılana söylediği “işini yapmıyor, karaktersiz herif” şeklinde ve kaba hitap tarzı niteliğindeki sözlerinde hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 11/10/2021tarih ve 2021/23945 sayılı kararı,” Olay günü sanığın, mağdura söylediği kabul edilen ”sizin gibiler yüzünden din bu hale geldi, sen komutanlık yapmışsın ama hiçbir şey öğrenememişsin, boşuna yapmışsın, çık lan dışarı’’ şeklindeki sözlerin, muhatabın onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 13/09/2021tarih ve 2021/21408sayılı kararı,” Olay günü sanığın, katılana söylediği kabul edilen ”bu ne biçim avukat bu avukat iş bilmiyor” şeklindeki sözlerin, muhatabın onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp”
Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 2015/10949sayılı kararı, “ Sanığın müştekiye söylediği “sen şizofren hastasısın, iki ruhlusun, doktora git bir an evvel sağlığına kavuş” şeklindeki sözlerinin, katılanın onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp, ağır eleştiri niteliğinde olduğu…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 13.09.2021 tarih ve 2021/21408 sayılı kararı,” sanığın müştekiye yönelik söylediği “benim çocuğumu nasıl alırsınız, ben çocuğumu siz dövün diye mi büyüttüm lan” şeklinde kaba hitap tarzı niteliğindeki sözlerin…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 16/06/2021 tarih ve 2021/19735 sayılı kararı, ”müşteki hakkında “almış olduğu diplomayı maalesef ahlaki olarak besleyememiş olan, hasta haklarına karşı kibir ve ego içinde olan doktor” şeklindeki nezaket dışı ve kaba ifade niteliğindeki sözün…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 14/06/2021 tarih ve 2021/19214sayılı kararı, ”Sanığın katılana söylediği kabul edilen “senin ailen senin bu çirkef halini biliyor mu”şeklindekikaba söz ve ağır eleştiri niteliğindeki sözlerin…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 08/06/2021tarih ve 2021/18282 sayılı kararı, ”sanığın katılana yönelik sarfettiği kabul edilen, “sen adam mısın” biçimindeki sözlerin, nezaket dışı ve kaba söz niteliğinde olup”
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2014/354 sayılı kararı, “Sanığın Tüketici Hakem Heyetinde görev yapan katılanlara yönelik “Ben Körfez Tüketici Hakem Heyetini protesto ediyorum. Eğitimsiz, tecrübesiz, teknolojiden anlamayan, halkı %100 zarara sokan, taraf tutan, kayıran, Devletin imkânlarını yanlış kullanan kişilerden oluşmuş” biçimindeki sözleri ağır eleştiri niteliğinde olup…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 08/06/2021 tarih ve 2021/18282 sayılı kararı, “senden hoca değil münafık bile olamaz” sözünün, mağdurun onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmaması nedeniyle hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 20/05/2021tarih ve 2021/15035sayılı kararı, “sanıkların “siz insan değilsiniz” şeklindeki sözlerinin mağdurların onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2021/7983 sayılı kararı, “sanığın, katılana söylediği ‘‘asıl senin evin kokuyor, evin pis kokuyor, benim köpeklerim pis değil, pis olan sensin’’ şeklinde sözlerin, rahatsız edici, kaba ve nezaket dışı hitap tarzı niteliğinde olduğu…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 06/04/2021tarih ve 2021/11917sayılı kararı, “eşkiya mısınız” şeklindeki sözün, muhatabın onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 05/04/2021 tarih ve 2021/11664 sayılı kararı, “sen ne kadar terbiyesizsin” şeklinde ve kaba ifade niteliğindeki sözlerinin, katılanın onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmaması…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2021/38 sayılı kararı, “ Sanığın müştekilere söylediği “size de kurumunuza başlarım lan” şeklinde kaba hitap tarzı niteliğindeki sözlerin,…”
Yargıtay 18. Ceza Dairesi 26/05/2016tarih ve 2021/11664 sayılı kararı,“sen mafyanın avukatı mısın” şeklindeki sanığın katılana yönelttiği sözlerin, rahatsız edici, kaba hitap tarzı niteliğinde ağır eleştiri olduğu”
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2020/14014 sayılı kararı, Olay günü sanığın, katılana söylediği “sen burada kaç yıllık memursun, ben 12 yıllık avukatım, benimle muhatap olma, ben hayatımda bu kadar ukala bir katip görmedim, ukalalık yapma, ukala” şeklindeki sözünün, rahatsız edici, kaba ve nezaket dışı hitap tarzı niteliğinde olduğu…”
Yargıtay 18. Ceza Dairesi 14.09.2017 tarih ve 2017 / 8960 sayılı kararı, “Olay günü sanığın, katılana söylediği kabul edilen “kimsin ulan sen, tahsilatçı mısın mafya mısın tetikçi misin avukat mısın,” şeklinde, ağır eleştiri ve kaba hitap tarzı niteliğindeki sözlerinde hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden mahkumiyet kararı verilmesi”
Yargıtay’ın Beddua Kabul Ettiği Hakaret Sayılmayan Sözler
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 30/11/2021tarih ve 2021/28089sayılı kararı,“ sanığın söylediği sabit olan “Allahınız yokmu elinizi korkak alıştırmayın…” şeklindeki sözlerinin kaba hitap tarzı ile beddua niteliğinde olduğu”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 08/09/2021tarih ve 2021/21086 sayılı kararı, “Allah belanı versin, senin gibi doktorun” biçimindeki beddua ve kaba hitap tarzı niteliğindeki sözlerinin…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 15/12/2020tarih ve 2020/19982sayılı kararı, “kömürleriniz ölü kazanında yansın ölü kazanının altında kalın inşallah Allah belanızı versin” şeklindeki beddua niteliğinde olan sözlerin…”
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 25/06/2019tarih ve 2019/11138sayılı kararı, “Allah senin belanı versin, Allahsız” şeklindeki sözlerinin de katılanların onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp, kaba hitap tarzı ile beddua niteliğinde olduğu”
Özellikle sosyal medya platformlarının yaygınlaşmasıyla hakaret suçu daha sık işlenir duruma gelmiştir. Hangi sözlerin hakaret sayılıp sayılmadığı kanunda tek tek sayılmış değildir. Bu anlamda Yargıtay içtihatları uygulayıcılara yön göstermektedir. Bunun yanında hakaret suçunu oluşturduğu iddia edilen ifadelerin hangi bağlamda kullanıldıkları da yargı makamları nezdinde ortaya konulmalıdır.
Bunun yanında, kullanılan ifadeler ceza kanununa ve Yargıtay’a göre hakaret sayılmayan sözler kapsamında değerlendirilse ve suç teşkil etmese dahi maddi ve manevi tazminat davası açılması mümkündür.
Bu itibarla, hakaret suçunda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi’nin ifade özgürlüğü kapsamında verdiği kararlara vakıf tecrübeli ceza avukatının yardımı hak kaybı yaşamamak adına önem taşımaktadır.
Hakaret suçu ilgili her türlü hukuki probleminizde Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
