18 yaş altı gasp cezası Türk Ceza Kanununun 31. maddesine göre 3 kısımda değerlendirilmektedir. Bu itibarla 12 yaşından küçük çocuklar, 12-15 yaş aralığında bulunan çocuklar ve 15 yaşından büyük ancak 18 yaşını tamamlamamış çocukların gasp suçundan ceza alıp almayacakları veya ne kadar ceza alacakları ayrı ayrı incelenmelidir.
Daha önceki yazılarımızda, gasp suçundan tutuksuz yargılanmak mümkün müdür? Gasp suçunun ispatı nasıl yapılabilir? sorularının cevaplarını örnek Yargıtay kararları doğrultusunda ortaya koymaya çalıştık. Bu yazımızda ise 18 yaş altı gasp cezası suça sürüklenen çocukların yaşlarına göre farklı kategoriler altında aktarılmaya çalışılacaktır.
Yetişkinler Açısından Gasp Suçunun Cezası
Basit gasp cezası TCK’nın 148. maddesine göre, altı yıldan on yıla kadar hapis cezasıdır.
Ceza kanununa göre nitelikli gasp olarak belirtilen durumlardan birisiyle gasp suçu işleyen kişiler TCK’nın 149. maddesine göre cezalandırılır. Bu maddeye göre gasp suçu,
a) Silahla,
b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle,
c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,
d) Yol kesmek suretiyle ya da konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde,
e) Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
f) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,
g) Suç örgütüne yarar sağlamak maksadıyla,
h) Gece vaktinde, işlenmesi halinde, fail hakkında on yıldan on beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
18 Yaş Altı Gasp Cezası Ne Kadardır
Yukarıda değinildiği gibi 18 yaş altı gasp cezası 3 kısımda değerlendirilmektedir. Zira 18 yaş altı gasp cezası her yaştaki suça sürüklenen çocuk açısından aynı hükümler barındırmamaktadır.
1. 12 Yaşından Küçük Çocuklar Açısından Gasp Cezası
12 yaşından küçük çocukların cezai ehliyeti yoktur. Bu nedenle 12 yaşından küçük çocukların gasp suçunu işledikleri kesin olsa dahi haklarında rapor alınmasının bir anlamı bulunmamaktadır. Dolayısıyla, her halükarda, ceza sorumluluğu bulunmayan 12 yaşından küçük çocuklar, gasp suçunu işlemeleri durumunda, haklarında ceza davası açılamaz.
Savcılık aşamasında çocuğun gerçek yaşının 12 yaşın altında olduğu anlaşılırsa, çocuk hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi gerekir. Yargılama sırasında çocuğun 12 yaşından küçük olduğunun anlaşılması durumunda ise, mahkeme, “suça sürüklenen çocuk hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararı vermelidir.
2. 12-15 Yaş Aralığındaki Çocuklar Açısından Gasp Cezası
Bu yaş aralığında yer alan çocuklar hakkında öncelikle ceza verilebilmesi için gasp suçu açısından algılama veya davranışlarını yönlendirme yeteneklerinin bulunup bulunmadığının tespit edilmesi gerekir.
Alınan rapor sonucunda suça sürüklenen çocuğun gasp eyleminin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmediği kanaatine varılırsa cezai sorumluluğunun olmadığı kabul edileceğinden ceza verilemez.
Bunun yanında, 12-15 yaş aralığındaki suça sürüklenen çocukların işledikleri gasp eyleminin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince geliştiğinin adli rapor ile saptanması durumunda cezai sorumluluklarının olduğu kabul edilir ve bu çocuklar cezalandırılır. Ancak bu çocukların alacakları ceza indirimli olarak belirlenir. TCK’nın 31/2 maddesi gereğince, gasp suçundan TCK’nın 148 ve 149. maddeleri ile belirlenecek cezanın yarısı indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası yedi yıldan fazla olamaz.
Örneğin 14 yaşındaki bir çocuk silahla gasp suçunu işleyecek olursa bu suçun cezası kanunda on yıldan on beş yıla kadar hapis şeklinde belirtilmiş olmasına rağmen çocuğa verilecek ceza yedi yıldan fazla olamayacaktır.
3. 15 Yaşından Büyük Ancak 18 Yaş Altı Gasp Cezası
Bu yaştaki çocukların cezai ehliyetleri tamdır. Bu nedenle işledikleri eylemin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmediği noktasında adli rapor alınmasına gerek yoktur.
Bununla birlikte bu grupta yer alan çocuklar, yaşlarının küçük olması ve halen sanık değil suça sürüklenen çocuk statüsünde olmaları nedeniyle cezalarından belli oranlarda indirim yapılır.
Bu nedenle gasp suçunu işleyen suça sürüklenen çocuklar hakkında 15 yaşından büyük ancak 18 yaş altı gasp cezasını gerektiren TCK’nın 31/3 maddesi uygulanır. Bu maddeye göre, fiili işlediği sırada onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olan kişiler hakkında suç, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde onsekiz yıldan yirmidört yıla; müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde oniki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Diğer cezaların üçte biri indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası oniki yıldan fazla olamaz.
Bu durumda gasp suçunu işleyen 15-18 yaş aralığındaki çocuklar hakkında TCK’nın 148 ve 149. maddeleri ile belirlenecek cezanın üçte biri indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası oniki yıldan fazla olamaz.
Örnek vermek gerekirse, gece vaktinde işlenmesi durumunda gasp suçunun cezası on yıldan on beş yıla kadar hapistir. Ancak gece vakti işlenmesi halinde dahi 18 yaş altı gasp cezası TCK’nın 149. maddesinde gösterilen cezadan üçte bir indirim yapılmak suretiyle tayin edilecektir. Bu durumda hakim temel ceza olarak en üst hadden cezayı belirler ise yani başlangıç ceza için 15 yıl cezayı uygun görürse bu cezadan üçte bir indirim yapılacak ve 18 yaş altı gasp cezası 10 yıl olarak belirlenecektir.
Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı Yerine Beraat Kararı Verilmesi
Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 2015/30775 sayılı kararı, Suç tarihinde 12-15 yaş aralığında bulunan ve kamu malına zarar verme, hırsızlık, konut dokunulmazlığını bozma suçunu işlediği kabul edilen suça sürüklenen çocuk hakkında düzenlenen doktor raporuna göre, işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılama yeteneğinin gelişmediği belirlenen suça sürüklenen çocuk hakkında, 5237 sayılı TCK’nın 31/2 ve 5271 sayılı CMK’nın 223/3-a. maddeleri uyarınca ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Gasp suçu ve 18 yaş altı gasp cezası ile ilgili her türlü hukuki sorun hakkında Ağır Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
