TCK’nın 188. maddesinde, uyuşturucu ticareti suçu, 191. maddesinde ise, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçu düzenlenmiştir.
Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imali, ithali, ihracı, ülke içinde satılması, satışa arz edilmesi, başkalarına verilmesi, sevk edilmesi, nakledilmesi, depolanması satın alınması veya kabul edilmesi uyuşturucu ticareti suçu oluşturmaktadır. Bu suçun cezası eylemin niteliğine göre on yıldan otuz yıla kadar hapis cezası yanında, ikibin günden yirmibin güne kadar adlî para cezasıdır.
Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bazmorfin olması hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bunun yanında, uyuşturucu ticareti suçu okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi, hâlinde de verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Uyuşturucu maddenin, kişisel kullanım amacıyla satın alınması, kabul edilmesi, kullanma amacıyla bulundurulması veya herhangi bir şekilde uyuşturucu maddenin kullanılması halinde ise, uyuşturucu madde kullanma veya bulundurma suçu gerçekleşmiş olur. Bu suçun cezası iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.
Uyuşturucunun Ticaret ya da Kullanma Amacıyla Olup Olmadığının Belirlenmesi
Görüldüğü gibi, uyuşturucu ticareti suçu ile kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçu arasında gerek eylemler gerekse cezaları açısından önemli farklar bulunmaktadır.
Yargıtay, uyuşturucu madde bulundurmanın, kullanma maksadıyla olup olmadığının belirlenmesinde göz önünde bulundurulması gereken kriterler geliştirmiştir.
Nitekim Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 22.10.2013 tarihli kararına göre,
Bu ölçütlerden ilki; failin bulundurduğu uyuşturucu maddeyi başkasına satma ya da devir veya tedarik etme hususunda herhangi bir davranış içerisine girip girmediğidir.
İkincisi; uyuşturucu veya uyarıcı maddenin bulundurulduğu yer ve bulunduruluş biçimidir. Şahsi kullanımı için uyuşturucu madde bulunduran kimse, bunu her zaman kolaylıkla erişebileceği bir yerde, örneğin evinde veya işyerinde bulundurmaktadır.
* Uyuşturucu maddenin çok sayıda ve özenli olarak hazırlanmış küçük paketçikler halinde bulunması,
* Her paketçiğin içine hassas biçimde yapılan tartı sonucu aynı miktarda uyuşturucu madde konulmuş olması,
* Uyuşturucu maddenin ele geçirildiği yer,
* Uyuşturucu maddenin yakınında hassas terazi ve paketlemede kullanılan ambalaj malzemelerinin bulunması, kullanım dışında bir amaçla bulundurulduğu hususunda önemli bir belirti olacaktır.
Kabul edilen üçüncü ölçüt ise bulundurulan uyuşturucu veya uyarıcı madde miktarıdır. Şahsi kullanım için kabul edilebilecek miktar, kişinin fiziksel ve ruhsal yapısı ile uyuşturucu veya uyarıcı maddenin niteliği, cinsi ve kalitesi ile somut olayın özelliklerine göre değişiklik gösterebilmektedir.
Uyuşturucu Kullanma Suçunda Denetimli Serbestlik Durumu
TCK’nın 191. maddesine göre, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde bulundurmak ya da kullanmak suçundan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Cumhuriyet savcısı, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.
Erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi hâlinde denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir.
Kişinin, erteleme süresi zarfında;
a) Kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi,
b) Tekrar kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması,
c) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması, hâlinde, hakkında kamu davası açılır.
Şüpheli erteleme süresi zarfında dördüncü fıkrada belirtilen yükümlülüklere aykırı davranmadığı ve yasakları ihlal etmediği takdirde, hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir.
Uyuşturucu Etkin Pişmanlık Hükümleri
TCK’nın 192. maddesine göre, Uyuşturucu ticareti suçu hususunda bu suça iştirak etmiş olan kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, bu maddeyi kimden, nerede ve ne zaman temin ettiğini merciine haber vererek suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırırsa, hakkında cezaya hükmolunmaz.
Bu suçlar haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadarı indirilir.
Yargıtay 10. Ceza Dairesi 01.11.2021 tarihli kararında, metruk binaların kontrolü sırasında ikinci katta haklarında kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan tedavi denetimli serbestlik kararı verilen sanıkların yakalandıkları anlaşılmaktadır. Yakalamaları yapıldıktan sonra binanın üçüncü katının kontrolü için gidildiği esnada merdivenlerden inen sanığın yakalandığı ve üzerinde herhangi bir uyuşturucu madde ele geçirilmediği görülmüştür. Binanın kontrolünde ise üçüncü katta bulunan oda içerisinde suça konu uyuşturucu maddeler ele geçirilmiş, ancak sanığın aleyhine bilgi, ihbar ya da herhangi bir delil bulunmamıştır. Bunun yanında uyuşturucu maddelerin yakalanan üç kişiden hangisine ait olduğu belirlenememiştir. Bu aşamada, sanığın ele geçen uyuşturucu maddelerin kendisine ait olduğunu ve tarafından paketlendiğini söyleyerek beyanı ile suçunun ortaya çıkmasına hizmet ve yardım ettiği anlaşıldığından, sanık hakkında TCK’nın 192/3. maddesi uyarınca etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
Uyuşturucu Ticareti Suçu Açısından Yardım Eylemi
TCK’nın 39. maddesine göre, suçun işlenmesine yardım eden kişiye de ceza verilir.
Aşağıdaki hallerde kişi işlenen suçtan dolayı yardım eden sıfatıyla sorumlu olur:
a) Suç işlemeye teşvik etmek veya suç işleme kararını kuvvetlendirmek veya fiilin işlenmesinden sonra yardımda bulunacağını vaat etmek.
b) Suçun nasıl işleneceği hususunda yol göstermek veya fiilin işlenmesinde kullanılan araçları sağlamak.
c) Suçun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında yardımda bulunarak icrasını kolaylaştırmak.
Uyuşturucu ticareti suçu ve uyuşturucu kullanma suçu açısından bu suçlara yardım eden kişi de cezalandırılmaktadır.
Yargıtay 10. Ceza Dairesi 30.09.2021 tarihli kararında, hakkında kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan ayrı soruşturma yürütülen tanıktan ele geçirilen uyuşturucu maddenin diğer sanık ve hakkında ayrı soruşturma yürütülen sanık tarafından tanığa verilmesinden önce buluşma zamanını bildirmesi suretiyle diğer sanığın suçunu işlemesine yardımcı olduğu anlaşılmıştır. Bu durum karşısında, sanık hakkında TCK’nın 39/2-c maddesi uygulanmak suretiyle, “uyuşturucu madde ticareti yapma suçunun işlenmesine yardım eden” sıfatıyla cezalandırılması gerektiği gözetilmelidir.
Yargıtay 10. Ceza Dairesi 30.06.2021 tarihli kararında, Sanığın eylemi suçun işlenmesi sırasında yardımda bulunarak icrasını kolaylaştırmak olduğundan, TCK’nın 39. maddesi kapsamında suça yardım niteliğinde bulunduğu gözetilmelidir.
Yargıtay 10. Ceza Dairesi 14.06.2021 tarihli kararına göre,sanığın eylemi diğer sanıkların eylemlerine birlikte işleyen olarak iştirak etmek olduğu anlaşılmış, bu nedenle sanık hakkında ”uyuşturucu madde ithal etme” suçu sübut bulmuştur. Ancak bunun yerine suçun niteliği yanlış belirlenerek ”uyuşturucu ticareti suçu”na yardım eden kişi olarak hakkında 188/3 ve TCK’nın 39. maddelerinin uygulanarak hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Yargıtay 10. Ceza Dairesi 10.06.2021tarihli kararında, sanığın temyiz dışı sanık ile olayın başından itibaren birlikte hareket ettiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle, TCK’nın 39/1. maddesi uyarınca suçun işlenmesine yardım eden sıfatıyla değil, TCK’nın 37/1. maddesi gereğince uyuşturucu ticareti suçu açısından birlikte gerçekleştiren kişi sıfatıyla sorumlu tutulmalıdır.
Uyuşturucu Ticareti Suçu ve Uyuşturucu Kullanma Suçu Açısından Ağır Ceza Avukatı Neden Önemlidir
Uyuşturucu ticareti suçu niteliği itibariyle ağır cezalık suçlardan olması ve yüksek hürriyeti bağlayıcı yaptırımlar ile cezalandırıldığı göz önüne alındığında tecrübeli ağır ceza avukatı ile birlikte çalışılması ve sürecin tüm aşamalarında birlikte hareket edilmesi suçlamaya ile muhatap olan kişi açısından büyük öneme sahiptir.
Bunun yanında, uyuşturucu bulundurmanın kullanma ya da ticaret amaçlı olup olmamasının cezayı ne denli değiştirdiği herkesin malumudur. Hak kaybına uğramamak ve çok daha az bir ceza ile kurtulmak ve hatta denetimli serbestlik hükümlerinden faydalanmak mümkünken uyuşturucu ticareti suçundan ceza almak ihtimal dâhilindedir. Ayrıca bu suçta etkin pişmanlık hükümlerinin de değerlendirilmesi cezayı önemli ölçüde etkileyebilecektir.
Bu itibarla, uyuşturucu suçu yönünden, emniyet ve jandarma gibi kolluk makamlarından, Cumhuriyet savcılığı tarafından yürütülen soruşturma aşamasına ve yine üst yargı makamları da dâhil olmak üzere tüm yargılama sürecine kadar olan aşamalarda, şüpheli ya da sanık yönünden, tecrübeli ağır ceza avukatının hukuki desteği önem taşımaktadır.
Uyuşturucu ticareti suçu ile ilgili her türlü hukuki probleminizde Uyuşturucu Suçları Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
