Yargıtay içtihatlarına göre ayakkabı hırsızlığı cezası, çalınan ayakkabının bulunduğu yer, eylemin vakti, ayakkabının değeri gibi kriterlere göre belirlenmektedir.
Çalınan ayakkabıların genelde bulundukları yer dikkate alındığında daha ziyade, fail ya da faillerin Türk Ceza Kanununun 142/2-h maddesi uyarınca cezalandırıldıkları görülmektedir. Bu maddeye göre, “Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında” işlenen ayakkabı hırsızlığı cezası nitelikli hal olarak düzenlenmiş olup cezası basit hırsızlığa göre daha fazladır.
Bunun yanında, aşağıda ayrıntılı bir şekilde görüleceği gibi ayakkabıların değerinin azlığı, eylemin teşebbüs aşamasında kalması, etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması ve ayakkabıların gece çalınmış olması ayakkabı hırsızlığı cezasını önemli ölçüde etkilemektedir.
Ayakkabı Hırsızlığı Cezası Ne Kadardır?
Basit hırsızlık suçunun cezası TCK’nın 141. maddesine göre, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Dolayısıyla TCK’nın 142. maddesinde sayılan nitelikli hallerden birinin bulunmaması durumunda ayakkabı çalan kişi hakkında bu madde gereğince ceza verilir.
Bunun yanında ayakkabıların bulundukları ve çalınma ihtimallerinin olduğu yerler dikkate alındığında daha ziyade TCK’nın 142/2-h maddesinde düzenlenen “herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya” kapsamında kaldıkları görülmektedir. Bu durum nitelikli hal olarak kabul edilmiş olup, ayakkabıların böyle bir yerden çalınması durumunda fail, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Ayakkabı Hırsızlığı Cezası Yargıtay Kararları
Daha önceki yazılarımızda, “Hırsızlık Suçu Nasıl İspatlanır – İspat Yöntemleri”, “Hırsızlık Suçu Şikâyete Tabi Midir?” ve “Mağdurun Rızası Varsa Hırsızlık Suçu Oluşmaz” konularında ayrıntılı açıklama yapılmıştı. Bu yazılarımıza linkten ulaşabilirsiniz.
Bu yazımızda ise “Ayakkabı Hırsızlığı Cezası” değişik ihtimaller ve somut örnek Yargıtay içtihatları doğrultusunda ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Camideki Ayakkabı Kutusundan Ayakkabıların Çalınması
Yargıtay 13. Ceza Dairesinin 2019/16435 sayılı kararı, Suça sürüklenen çocuğun, camideki ayakkabı kutusundan müştekiye ait ayakkabıyı çalması şeklinde gerçekleşen eyleminin TCK’nın 142/2-h maddesindeki suçu oluşturduğu gözetilmeksizin, yazılı şekilde TCK’nın 142/1-a maddesi ile uygulama yapılmış olması yasaya aykırıdır.
Yargıtay 17. Ceza Dairesinin 2019/15440 sayılı kararı, sanığın 24.09.2014 günü gündüz 12.30 sıralarında Hürriyet mahallesi Eski Hürriyet cami avlusunda cami girişine göre sağ tarafta kalan ayakkabılığın üzerinde müştekiye ait bir çift ayakkabıyı çalması şeklinde gerçekleşen olayda eylemine uyan TCK’nın 142/2-h maddesine göre uygulama yapılması gerektiği gözetilmeden sanık hakkında aynı Yasa’nın 142/1-a maddesinden hüküm kurulması,
Bina İçerisinden Ayakkabı Çalınması
Yargıtay 13. Ceza Dairesinin 2019/5499 sayılı kararı, Hırsızlık suçunun gerçekleştiği yerin bina içerisinde olduğunun anlaşılması karşısında suç tarihi itibariyle 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesi yerine aynı Yasanın 142/1-a maddesi ile uygulama yapılması yasaya aykırıdır.
Apartman Dairelerinin Önünden Ayakkabı Çalınması
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2016/11726 sayılı kararı, Sanığın, müştekilerin oturduğu apartmana girip müştekilere ait dairelerin kapısının önündeki ayakkabıları çalması şeklindeki eylemlerinin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu gözetilmeden, suça konu ayakkabıların muhafaza altına alınmamış olduğu kabul edilerek yazılı şekilde aynı Kanun’un 142/1-e maddesi gereğince hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Sağlık Ocağındaki Müştekinin Kullandığı Odadan Ayakkabı Çalınması
Yargıtay 17. Ceza Dairesinin 2019/15226 sayılı kararı, Katılanın sağlık ocağında temizlik işçisi olarak çalıştığı, sağlık ocağında depo olarak kullanılan ve katılanın işinin olmadığı zamanlarda da katılanın beklediği odaya, internetten 79,00 TL’ye satın aldığı spor ayakkabılarını bıraktığı, mesai saatleri içerisinde odanın kapısının açık bırakıldığı, sanığın 13.40 sıralarında depo olarak kullanılan odaya girerek, katılana ait spor ayakkabıları çalması şeklinde gerçekleşen eylemineuyan ve suç tarihi itibarıyla daha fazla cezayı gerektiren, TCK’nun 142/2-h maddesine göre sanık hakkında uygulama yapılması gerektiği gözetilmeden, aynı Yasa’nın 142/1-a maddesinden hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Evin Balkonundan Ayakkabı Çalınması
Yargıtay 17. Ceza Dairesinin 2018/14925 sayılı kararı, Müştekiye ait müstakil evin zemin kattaki kapısız balkonunda bulunan ayakkabılık içerisindeki iki çift spor ayakkabısının çalınması eyleminin gerçekleştiği yerin, müştekinin evinin eklentisi niteliğinde olup olmadığı keşif yapılarak tespit edilip sonucuna göre bina eklentisi niteliğinde bir yer olması halinde TCK’nın 142/2-h ve 116/1. maddelerinde tanımlanan suçlara, aksi halde ise aynı Kanun’un 141/1. maddesinde tanımlanan suça vücut vereceği gözetilmeden eksik kovuşturmayla yazılı şekilde hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Öğretmenevinden Ayakkabı Çalınması
Yargıtay 17. Ceza Dairesinin 2016/3613 sayılı kararı, Sanık ile katılanın suç tarihi öncesinde birkaç gün İskenderun Öğretmen evinde aynı odada birlikte kaldıkları, sanığın bu yerden ayrılması sonrası katılanın valizinde bulunan eşyaları kontrol ettiğinde, valizde olması gereken bir adet fotoğraf makinesi ile bir çift ayakkabının yerinde olmadığını gördüğü ve müracaatta bulunduğu olayda, sanığın aşamalarda suçlamayı kabul etmediği, olay anını gören veya duyan kimsenin bulunmadığı, sanık aleyhine olabilecek parmak izi, DNA analiz raporu, kamera görüntüsü gibi herhangi bir delil elde edilmediği, suç eşyalarının ele geçirilemediğinin anlaşılması karşısında, tarafların birlikte kaldığı odanın yedek anahtarı olup olmadığı, varsa olay günü veya öncesinde temizlik elemanlarının temizlik yapmak amacıyla odaya girip girmediğinin araştırılması, gerekiyor ise bu kişilerinin beyanlarının alınması ve sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiği gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması,
Öğretmen evlerinin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından idare edildiği ve kamu kurumu niteliğinde olduğunun anlaşılması karşısında, 5237 sayılı TCK’nın 142/1-a maddesi ile uygulama yapılması gerektiğinin gözetilmemesi yasaya aykırıdır.
Birden Fazla Yerden Ayakkabı Çalan Kişi Hakkında Değer Azlığı Uygulanmaz
Yargıtay 6. Ceza Dairesinin 2014/11097 sayılı kararı, “malın değerinin azlığı” kavramının, gerçekten yalnızca gereksinmesi kadar ve değer olarak da az olan şeyin alınmasının ve ayrıca yakınan üzerindeki yansımaları da dikkate alınarak, olayın özelliği ve sanığın kişiliği de değerlendirilerek, yasal ve yeterli gerekçeleri de açıklanarak uygulanabileceği düşünülmeden, olayın geçtiği bölgeye suç ortakları ile birlikte ayakkabı hırsızlığı yapmak için gelen, yakınanın evinin olduğu binaya girerek kapısı önünde duran yaklaşık 80 TL değerindeki bir çift ayakkabısını da çalan, araçla kaçarken ihbar üzerine durdurulup çaldığı diğer ayakkabılar ile birlikte yakalanan sanık hakkında, koşulları oluşmadığı halde, TCK’nın 145. maddesiyle cezasından indirim yapılması; adli sicil kaydında tekerrüre esas hükümlülüğü bulunan sanık hakkında, TCK’nın 58/6-7. maddesinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi yasaya aykırıdır.
Aynı Dairede Oturanların Ayakkabılarının Çalınması Tek Bir Hırsızlık Suçu Oluşturur
Yargıtay 6. Ceza Dairesinin 2015/13984 sayılı kararı, Hırsızlık suçunun malvarlığına yönelik suçlardan olduğu aynı aile fertlerinin malvarlığının ise ortak olduğu; sanığın aynı dairede oturan aynı ailenin bireylerine yönelik gerçekleştirdiği ayakkabı hırsızlığı eyleminin tek suç oluşturduğu gözetilmeden ayrı ayrı suç kabul edilerek sanığın cezalandırılmasına karar verilmesi yasaya aykırıdır.
Ayakkabının Çalınma Zamanı Belirlenmeden Ağırlaştırıcı Madde Uygulanamaz
Yargıtay 6. Ceza Dairesinin 2021/11725 sayılı kararı, Sanık …’ın 1 çift ayakkabı çaldığı olayda, suçun hangi zaman dilimi içerisinde işlendiğinin tespit edilmediği gözetilmeden, sanık aleyhine olacak şekilde koşulları oluşmadığı halde, hakkında TCK’nın 143. maddesi ile cezada arttırım yapılması yasaya aykırıdır.
Ayakkabının Değeri Belirlenip Ona Göre İndirim Yapılmalıdır
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2019/5880 sayılı kararı, 5237 sayılı TCK’nın 61/1. maddesine göre malın değerinin az ya da çok olması, temel cezanın belirlenmesinde alt sınırdan uzaklaşmak için bir kriter olup, hırsızlık suçuna konu malın değerinin az olmasının TCK’nın 145. maddesinde ayrı olarak düzenlenmesi, kanun koyucunun hırsızlık suçunda malın değerinin az olmasına verdiği önemi göstermektedir. Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 15.12.2009 gün ve 6/242-291 sayılı içtihadında belirtildiği üzere, “…daha çoğunu alabilme olanağı varken yalnızca gereksinimi kadar ve değer olarak az olan şeyi alma” görüşünün, TCK’nın 145. madde uygulamasında bütünüyle reddedilmesi mümkün değil ise de, maddenin yalnızca bu tanımlamayla sınırlandırılması da olanaklı değildir. 145. maddenin gerek ilk şekli, gerekse değiştirilmiş biçimi; ortak tanımlama ile, hırsızlık suçunun konusunu oluşturan değerin az olmasını temel almaktadır. TCK’nın 145. maddesine göre, faile verilen cezada indirim yapılabilmesi için malın değerinin az olması yeterli olup, hâkim indirim oranını TCK’nın 3. maddesinde öngörüldüğü üzere “işlenilen fiilin ağırlığıyla orantılı” olacak şekilde saptamalıdır. Değer azlığı nedeniyle ceza vermekten vazgeçme kararı verilecek ise; malın değerinin azlığı yanında “suçun işleniş şekli ve özellikleri” de dikkate alınmalıdır. TCK’nın 145. maddesinin uygulanmasında hâkime takdir hakkı tanınmış olup, hâkim takdir hakkını kullanırken keyfiliğe kaçmadan, her somut olaya uygun, yasal ve yeterli gerekçe göstermek suretiyle uygulama yapmalıdır.
Somut olayda sanıklar tarafından çalınan ayakkabının değerinin ne olduğuna ilişkin değer tespiti yaptırılarak sonucuna göre sanıklar hakkında 5237 sayılı TCK’nın 145. maddesinin uygulanıp uygulanmayacağının tartışılması gerektiği gözetilmeden eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hükümler kurulması yasaya aykırıdır.
Değeri Az Olan Ayakkabının Çalınması
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2019/9255 sayılı kararı, suça sürüklenen çocuğun 50,00 TL değerinde olan ayakkabıyı çalması karşısında, hırsızlık konusunu oluşturan malın değerinin az olması nedeniyle TCK’nın 145. maddesi gereğince verilen cezadan belirlenecek oranda indirim yapılması gerektiğinin gözetilmemesi yasaya aykırıdır.
Farklı Kişilerin Ayakkabılarının Çalınması Durumu
Yargıtay 6. Ceza Dairesinin 2011/40209 sayılı kararı, Sanığın, farklı yakınanlara karşı hırsızlık eylemi gerçekleştirdiği ve yakınan sayısınca suç oluşacağı gözetilmeden TCK’nun 43. maddesiyle uygulama yapılarak eksik cezaya hükmedilmesi yasaya aykırıdır.
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2019/14481 sayılı kararı, Sanığın aynı apartmanda bulunan daireler önündeki ayakkabıları çalması şeklinde gerçekleşen olayda, çalınan ayakkabıların farklı daire önünden alınması nedeniyle ayakkabıların sahibi sayısınca hırsızlık suçu oluştuğu gözetilmeden sanığın tek suçtan TCK’nın 43. maddesi uyarınca artırım yapılmak suretiyle cezalandırılmasına karar verilmesi yasaya aykırıdır.
Teşebbüs Durumunda Ayakkabı Hırsızlığı Cezası
Yargıtay 6. Ceza Dairesinin 2014/4686 sayılı kararı, sanığın, yakınanın ikametinin bulunduğu apartmana girerek dairesinin önünden ayakkabıları alıp çantasına koyduğu, fark edilmesi üzerine kaçarken ayakkabıları apartman boşluğuna atmasından sonra kendisini yakalamak isteyen yakınanla boğuşup basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek şekilde yaraladığının dosya kapsamından anlaşılması karşısında; eylem hırsızlığa teşebbüs suçunu oluşturur.
Ayakkabı Hırsızlığı Cezası ve Etkin Pişmanlık
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2015/20907 sayılı kararı, Suça sürüklenen çocuk ve temyize gelmeyen sanık yakalandığında kendilerinde ele geçen ayakkabıları nereden aldıkları sorulunca yakınana ait olan ayakkabıyı bulunan caminin yanındaki binadan aldıklarını söyleyerek yakınanın başvurusu olmadan iadeyi sağladıklarının anlaşılması karşısında; suça sürüklenen çocuk hakkında hırsızlık suçundan hüküm kurulurken 5237 sayılı TCK’nın 168/1. maddesinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi yasaya aykırıdır.
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2014/27527 sayılı kararı, Sanığın olay günü kolluk görevlilerince yaptığı yol kontrolünde kuşku üzerine yakalandığında suçunu ikrar ederek hırsızlık yaptığı yeri gösterip suça konu ayakkabıların henüz başvurusu olmayan yakınana iadesini sağladığının anlaşılması karşısında hakkında 5237 sayılı TCK’nın 168/1 maddesinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi yasaya aykırıdır.
Hırsızlık Suçu ve “Ayakkabı Hırsızlığı Cezası” ile ilgili olarak Ağır Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
