Yargıtay ilgili ceza dairelerinin uygulamalarına göre hakaret suçu tanıkla ispat edilebilir. Ceza yargılaması, geçmişte yaşanmış bir olaya ilişkin maddi gerçeği ortaya çıkarmayı amaçladığı için, somut olay hakkında sahip olunan bilgilerin Cumhuriyet savcısı ya da hâkim huzurunda anlatılması yani tanıklık önemli bir role sahiptir.
Sanığa yüklenen suçun, hukuka uygun olarak elde edilmiş her türlü delille ispatı mümkündür. Ancak ceza yargılamasında, bir delilin reddedilmesi için CMK’nın 206/2. maddesinde sayılan durumların dışında delilin, akla, mantığa, bilimsel verilere, fizik kurallarına, herkesçe bilinen somut duruma, hayatın olağan akışı içinde gündelik yaşamdan edinilen karine niteliğindeki bilgilere aykırı olması ya da tanığın yalan söylediğinin ortaya çıkması ya da taraflı anlatımda bulunduğuna ilişkin bazı bilgi veya emarelerin bulunması gibi reddi için haklı, makul ve kabul edilebilir hukuki gerekçelerin gösterilmesinin zorunludur.
Yargıtay, diğer suçlarda olduğu gibi hakaret suçu açısından da tanığın sanıkla ya da mağdur ile arkadaş olmasının ya da akrabalık bağı bulunmasının beyanının subjektif olduğu anlamına gelmeyeceğini belirtmiştir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de, kararlarında salt akrabalık bağının tanıklığın kabul edilmemesi için yeterli olmadığını ifade etmiştir.
Bununla birlikte Yargıtay, tanık ile sanık ya da mağdur arasında husumetin veya davanın varlığı durumunda, tanık beyanının tarafsızlığını etkileyebileceğine de bazı kararlarında işaret etmiştir. Bu noktada hakimin tanık beyanı değerlendirirken bu hususu göz önünde bulundurması gerekir.
Hakaret Suçu Tanıkla İspat Yargıtay Kararları
Daha önceki yazılarımızda, internet (sosyal medya) yoluyla işlenen hakaret suçu, hakaret sayılmayan sözler ve hakaret davalarında savunma nasıl yapılır konularında Yargıtay içtihatları doğrultusunda açıklama yapmaya çalışmıştık.
Bu yazımızda ise Yargıtay ceza dairelerinin hakaret suçu tanıkla ispat meselesine nasıl yaklaştıkları aktarılmaya çalışılacaktır. Bu anlamda, hakaret suçunda tanık beyanları arasında çelişki olması durumu, tanık beyanı alınmadan karar verilmesi, tanıkla mağdur veya sanık arasında akrabalık, arkadaşlık veya iş ilişkisi bulunması durumunda tanık beyanının değeri gibi konular incelenecektir.
Savunma ve İddia Tarafını Doğrulayan Tanıklar Arasındaki Çelişkinin Giderilmesi
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2007/4275 sayılı kararı, savunmayı doğrulayan tanıklar Ş…. ve Y……’ın anlatımıyla, iddiayı doğrulayan S….’in anlatımları arasındaki çelişkinin yüzleştirilerek giderilmeye çalışılması, giderilemediği takdirde yöntemince irdelenip hangi anlatımın hangi nedenle üstün tutulduğu tartışılıp sonucuna göre;
a- Savunmayı doğrulayan tanık anlatımları üstün tutulursa, sanığın beraatine;
b- İddiayı doğrulayan tanık anlatımı üstün tutulursa, hüküm tarihinden sonra yürürlüğe giren 5560 sayılı Yasa ile değişik 5271 sayılı Ceza Yargılama Yasası 253 ve 231. maddelerinde düzenlenen önce uzlaşma, gerçekleşmediği takdirde “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” işlemlerinin uygulanıp, ortaya çıkan duruma göre sanığın hukuksal durumunun belirlenmesi gerekmektedir.
Tanıkların Hakareti Doğrulamasına Rağmen Beraat Kararı Verilmesi
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2016/7676 sayılı kararı, Katılan … ..’ün aşamalarda, sanığın kendisine telefonda hakaret ettiğini belirtmesi, tanıklardan …’ün soruşturma, …’in ise yargılama aşamasında hakaret iddiasını doğrulamaları ve Mahkemece, sanığın katılana yönelik ancak temyize gelmeyen ve hakaret eylemi ile birlikte gerçekleştiği iddia olunan tehdit eylemine ilişkin kararında yine aynı tanıklara dayanarak mahkumiyet kararı vermesi karşısında, sanığın katılana yönelik hakaret suçundan “tanık …’ün beyanının tek başına yeterli olmadığı” şeklindeki, yerinde olmayan gerekçeyle beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Tanıkların Mağdurun Hakaretini Doğrulamamalarına Rağmen Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmesi
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2016/6007 sayılı kararı, Katılanın hakaret iddiasının, tanıklar … ve … tarafından doğrulaması ve katılanın ise, sanık Hatice’ye hakaret ettiğine dair tanık olmaması karşısında; sanığın hakaret suçunun sübutunun kabulü gerektiği gözetilmeden “…karşılıklı olarak birbirlerine hakaret etmeleri nedeniyle…” şeklinde dosya içeriğiyle uyumlu olmayan gerekçeyle sanığın mahkumiyeti yerine ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi yasaya aykırıdır.
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2020/5567 sayılı kararı, Olay yerinde bulunan tanıklar …, … ve …’ın, sanık …’nin katılan …’e hakaret ettiğini duyduklarını ancak katılan …’in sanık …’ye herhangi bir hakaretine şahit olmadıklarını belirtir şeklindeki katılanı doğrulayan anlatımları karşısında, sanığın hakaret eyleminin haksız fiile tepki olarak işlenmediği anlaşılmakla yerinde olmayan gerekçe ile mahkumiyeti yerine ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Mağdur Tarafın Tanıkları Arasındaki Çelişki
Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 2018/7238 sayılı kararı, Sanık …’in, kimseye hakaret etmediğini savunması, tanık …’in ise sanığın hakaret ettiğini doğrulaması, tanık …’in annesinin kimseye hakaret etmediğini, tanık …’nın tarafların ağız tartışması yaptığını, kimsenin kimseye hakaretini duymadığını beyan etmesi karşısında, ifadeler arasındaki çelişki giderilmeden ve hangi beyana hangi gerekçe ile üstünlük tanındığı açıklanmadan yetersiz gerekçeyle hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Tanığın Beyanının Eksik Alınması
Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 2016/11185 sayılı kararı, Katılanın aşamalardaki beyanında sanığın kendisine hakaret ettiğini belirttiği, tanık …’un soruşturma aşamasında ”karşılıklı küfürler oluyordu” şeklinde beyanda bulunduğu ancak kovuşturma evresinde hakaret suçuna ilişkin tanığın herhangi bir beyanın bulunmadığı ve soruşturma aşamasındaki beyanın da okunmadığı anlaşılmakla, tanık …’un ayrıntılı bir şekilde beyanı alınarak ve tüm kanıtlar birlikte değerlendirilerek sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiği gözetilmeksizin, eksik kovuşturma ile hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Tanıkların Hakareti Doğrulamasına Rağmen Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmesi
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2014/16707 sayılı kararı, Sanığın, olay günü alkollü vaziyette katılanın evinin önüne gelerek, katılana hitaben “ kahpe karılı, aç kalmış benim koyunumu yakalayıp götürdü, parasını yiyecek” demek suretiyle hakaret ettiği, tanık beyanı ile sabit olmasına karşın, yasal olmayan gerekçe ile ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi yasaya aykırıdır.
Tanık Beyanı Alınmadan Karar Verilmesi
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2014/3410 sayılı kararı, Olay tutanağında “terbiyesiz” şeklindeki hakaret cümlesinin yer almaması ve adli raporun tanzimi için polislerle hastanede bekleyen tanık M.. A..’nın, soruşturma aşamasında alınan beyanında, hakaret olayına şahit olmadığını belirtmesi karşısında, adı geçen tanık çağrılıp dinlenmeden ve beyanlar olay tutanağı ile birlikte değerlendirilmeden, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi yasaya aykırıdır.
Hakaret Suçunda Akrabalık Tanıklığa Engel Değildir
Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 2013/14900 sayılı kararı, Aksine ciddi ve inandırıcı bir delil ve olgu bulunmadıkça asıl olan tanıkların gerçeği söylemiş olmalarıdır. Akrabalık veya diğer bir yakınlık başlı başına tanık beyanının değerden düşürücü bir sebep sayılamaz. Dosyada tanığın olmamışı olmuş gibi ifade ettiğini kabule yeterli delil ve olgu da yoktur. O halde davalının eşine fiziksel şiddet uygulayıp hakaret ettiğine ilişkin tanığın sözlerine değer verilmelidir. Bu halde taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkân vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik mevcut ve sabittir. Olayların akışı karşısında davacı dava açmakta haklıdır. Bu şartlar altında eşleri birlikte yaşamaya zorlamanın artık kanunen mümkün görülmemesine göre, boşanmaya (TMK.md. 166/1) karar verilecek yerde, yetersiz gerekçe ile davanın reddi doğru bulunmamıştır.
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 2016/12548 sayılı kararı, CMK’nın 217/2. maddesi gereğince sanığa yüklenen suçun, hukuka uygun olarak elde edilmiş her türlü delille ispatının mümkün olduğu ceza yargılamasında, bir delilin reddedilmesi için CMK’nın 206/2. maddesinde sayılan durumların dışında delilin, akla, mantığa, bilimsel verilere, fizik kurallarına, herkesçe bilinen somut duruma, hayatın olağan akışı içinde gündelik yaşamdan edinilen karine niteliğindeki bilgilere aykırı olması ya da tanığın yalan söylediğinin ortaya çıkması gibi reddi için haklı, makul ve kabul edilebilir hukuki gerekçelerin gösterilmesinin zorunlu olduğu, katılanın tanıklarla akraba olmasının, anlatımlarının reddedilmesinin tek haklı ve yasal gerekçesi olamayacağı gözetilmeden, “katılanla akraba olan tanıkların sanık aleyhinde anlatımlarda bulunmalarının normal olması karşısında şüpheden uzak delil bulunmaması” biçimindeki yasal olmayan gerekçeyle beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Hakaret Suçunda Tanıkların Sanığın Akrabası, İşçisi Veya Arkadaşı Olması Beyanlarını Geçersiz Kılmaz
Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 2017/6004 sayılı kararı, Katılanın, olay tarihinde sanığın kendisine hakaret ettiği yönündeki tutarlı beyanları ve bu beyanlarının kızkardeşi olan tanık …’ın anlatımlarıyla da doğrulanması karşısında, CMK’nın 217/2. maddesi gereğince sanığa yüklenen suçun, hukuka uygun olarak elde edilmiş her türlü delille ispatının mümkün olduğu ceza yargılamasında, bir delilin reddedilmesi için CMK’nın 206/2. maddesinde sayılan durumların dışında delilin, akla, mantığa, bilimsel verilere, fizik kurallarına, herkesçe bilinen somut duruma, hayatın olağan akışı içinde gündelik yaşamdan edinilen karine niteliğindeki bilgilere aykırı olması ya da tanığın yalan söylediğinin ortaya çıkması gibi reddi için haklı, makul ve kabul edilebilir hukuki gerekçelerin gösterilmesinin zorunlu olduğu, tanıkların; sanığın akrabası, işçisi, eşi, çocuğu, arkadaşı olmasının anlatımlarının reddedilmesinin tek haklı ve kanuni gerekçesi olamayacağı gözetilmeden ve beyanlar yöntemince irdelenip, itibar edilmeme nedenleri makul gerekçelerle açıklanmadan yetersiz gerekçeyle beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Hakaret suçu ve hakaret suçu tanıkla ispat meselesine ilişkin olarak Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
