Nitelikli dolandırıcılıkta zararın karşılanması durumunda verilecek ceza, üçte ikisine kadar indirilir. Dolandırıcılık suçunda söz konusu ceza indiriminin olabilmesi için, suç tamamlandıktan sonra failin kendi isteği ile mağdurun zararını gidermesi gerekmektedir. Zira Türk Ceza Kanununun etkin pişmanlık hükmünün düzenlendiği maddeye göre sanığın bizzat pişmanlık göstermesi ceza indirimi açısından şarttır.
Dolandırıcılık suçunun konusu olan malın ya da paranın geri verilmesi veya zararın giderilmesi sanığın iradesi dışında, zorlama yoluyla gerçekleşmişse ya da dolandırıcılık suçundan meydana gelen zarar şüpheli veya sanığın bilgisi ve onayı olmaksızın başka birisi tarafından giderilmiş ise etkin pişmanlıktan söz konusu olmaz ve ceza indirimi yapılmaz.
Nitelikli dolandırıcılıkta zararın karşılanması ve ceza indirimi olabilmesi için zararın mutlaka şüpheli veya sanığın kendisi tarafından karşılanması gerekli değildir. Burada önemli olan, yani ceza indirimi için gerekli olan mağdurun uğradığı zararın giderilmesi ve ayrıca şüpheli veya sanığın zararın giderilmesine razı olmasıdır.
Bu itibarla dolandırıcılık suçunu işleyen kişinin bilgisi ve rızası varsa zararı, bir akrabası, arkadaşı veya avukatı da giderse dolandırıcılık suçunda ceza indirimi için şartlar gerçekleşmiş sayılır.
Dolandırıcılık suçunu birden fazla kişi gerçekleştirmiş ve bu kişilerden birisi mağdurun zararını gidermiş ise diğer sanıklar hakkında da ceza indirimi uygulanır. Yetir ki ödemeye yapmayan kişilerin de zararın giderilmesine bir itirazları olmasın.
Dolandırıcılık suçunda etkin pişmanlığın uygulanabilmesi ve sonucunda hâkimin ceza indirimi yapabilmesi için sanığın zararı giderdiğini söylemesi yeterli kabul edilmez. Duruşmada her iki tarafın yani hem mağdurun hem de sanığın zararın karşılandığı yönündeki beyanlarının tutanağa geçirilmesi gerekir.
Nitelikli Dolandırıcılıkta Zarar Giderilirse Ne Olur?
Nitelikli dolandırıcılıkta zararın karşılanması halinde yukarıda da değindiğimiz üzere sanığın alacağı ceza indirilir. Nitelikli dolandırıcılıkta zararını karşılanmasının hangi aşamada gerçekleştirildiği yapılacak ceza indirimini belirler.
Nitekim dolandırıcılık suçunda mağdurun zararı henüz dava açılmadan önce savcılık aşamasında karşılanırsa verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir. Ancak şüpheli hakkında dolandırıcılık suçundan dava açılmış ve suçu işleyen kişi hakkında dava süreci başlamış ise bu durumda verilecek cezanın yarısına kadarı indirim yapılabilir.
Örnek vermek gerekirse, nitelikli dolandırıcılık suçundan 6 yıl hapis cezası alan bir kişi mağdurun zararını dava açılmadan önce gidermiş ise 2 yıl, dava açıldıktan sonra gidermiş ise 3 yıl gibi bir hapis cezası ile kurtulabilecektir.
Bunun yanında dolandırıcılık suçunun faili mağdurun zararının tamamını değil de bir kısmını gidermiş ise bu kişi hakkında ceza indiriminin yapılabilmesi için mağdurun yapılan kısmi ödemeyi kabul etmesi gerekmektedir.
Dolandırıcılık Suçunda Zararın Giderilmesinden Tüm Sanıklar Yararlanır Mı?
Dolandırıcılık suçunu birden fazla kişi gerçekleştirmiş ve bu kişilerden birisi mağdurun zararını gidermiş ise diğer sanıklar hakkında da ceza indirimi uygulanır. Yetir ki ödemeye yapmayan kişilerin de zararın giderilmesine bir itirazları olmasın.
Nitelikli Dolandırıcılıkta Zararın Karşılanması Suçu Kabul Anlamına Gelir Mi?
Etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanılmak istenmesi yani dolandırıcılık suçunu işlediği iddiasıyla hakkında soruşturma başlamış veya dava açılmış kimseler mağdurun zararını karşılamaları suçu kabul ettikleri şeklinde yorumlanamaz.
Dolandırıcılık suçunun faili mağdurun zararını giderir ve sonrasında hakkında hiç dava açılmaz ya da açılmış davada beraat ederse mağdura ödediği parayı sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince talep edebilir.
Dolandırıcılık Suçunda Etkin Pişmanlıktan Yararlanan Beraat Eder Mi?
Mağdurun zararının karşılanması sanığın beraat etmesi sonucunu doğurmaz. Daha doğrusu mağdurun zararının giderilmesi şüpheli ya da sanığın bu suçu işleyip işlemediği hususunda bir karine oluşturmaz. O nedenle bir kişi dolandırıcılık suçunu işlemediği anlaşılırsa mağdurun zararını ödese dahi beraat edeceği gibi bu suçu işlediği delillerle sabit olan bir kişi de mağdurun zararını gidermekle beraat edemez. Sadece ceza indirimi alır.
Bu nedenle haksız yere dolandırıcılık suçu ile suçlanmak konusunda mağduriyet yaşayan kişilerin mağdurun zararını karşılasalar dahi beraat etme adına her türlü hukuki yola müracaat etmeleri gerekmektedir.
Nitelikli Dolandırıcılıkta Zararın Karşılanması Yargıtay Kararları
Daha önceki yazılarımızda,
“Haksız Yere Dolandırıcılıkla Suçlanmak”,
“Banka Hesabım Dolandırıcılıkta Kullanılmış Ne Yapmalıyım?”
“Banka Hesabı Kiralama Cezası” konularında ayrıntılı açıklamalarda bulunmuştuk. Bu yazılara sitemizden ulaşabilirsiniz.
Bu yazımızda ise “Nitelikli Dolandırıcılıkta Zararın Karşılanması” hususunda Yargıtay kararları doğrultusunda konu ele alınmaya çalışılmıştır.
Yakalama Sonucu Ele Geçen Sanık Hakkında Etkin Pişmanlık Hükümleri Uygulanamaz
Yargıtay 11. Ceza Dairesinin 2008/8912 sayılı kararı, Dolandırıcılık suçları nedeniyle tanınan sanığın olay tarihinde terminalde şikayetçi ile konuştuğunun polisler tarafından görülüp şüphelenilmesi ve sorulduğunda şikayetçinin de sanığın kendisinden para aldığını beyan etmesi üzerine yakalandığı, üst aramasında ele geçen paranın şikayetçiye polis tarafından iade edildiğinin anlaşılması karşısında, etkin pişmanlık hükümlerinin şartları oluşmaz.
Dolandırıcılık Suçunda Mağdurun Beyanı İle Zararın Giderildiğinin Anlaşılması
Yargıtay 23. Ceza Dairesinin 2015/6900 sayılı kararı, Sanıkların soruşturma aşamasında zararı giderdiklerinin şikayetçi Ferit’in beyanı ve sanık savunmalarından anlaşılması karşısında, sanıklar hakkında TCK’nın 168/1. maddesi uyarınca etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmayarak yazılı şekilde hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 2013/3567 sayılı kararı, Dosya kapsamına göre, müştekiden 40,00 TL ve tişörtleri saat 17.20 de alıp gitmesinden sonra şüphe üzerine olay yerinden farklı bir yerde saat 19.00 sıralarında yakalanan sanığın, kendisinden zapt edilerek müştekiye teslim edilen tişörtler yanında, üzerinden çıkan paraların kendisine iadesine rağmen aldığı 40 TL’yide müştekiye iade ettiğini bildirmesi ve müştekinin de bu hususu 28.03.2008 tarihli celse de alınan beyanında doğrulaması karşısında, sanık hakkında 5237 sayılı TCK.ıun 168.maddesindeki etkin pişmanlık hükmünün uygulanıp uygulanmayacağının değerlendirilmemesi yasaya aykırıdır.
Dolandırıcılık Suçunda Zararın Hangi Aşamada Giderildiği Belirlenmelidir
Yargıtay 23. Ceza Dairesinin 2015/5883 sayılı kararı, Mağdur ve sanığın beyanlarından, mağdurun zararının giderildiği anlaşılmış ise de, zararın hangi aşamada giderildiği net olarak belirlenmeden, sanık hakkında aleyhe sonuç doğurabilecek şekilde TCK’nın 168/2. maddesi uyarınca etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması yasaya aykırıdır.
Kısmi Ödeme yapılmış İse Mağdurun Rızasının Olup Olmadığı Sorulmalıdır
Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 2015/5883 sayılı kararı, Hükümden sonra sanık …..müdafii tarafından verilen 05.06.2015 havale tarihli dilekçede, katılanın tüm zararlarının karşıladığının belirtilmesi karşısında, zararın hangi aşamada, ne şekilde ve kim tarafından karşılandığı araştırılması, kısmi ödeme varsa; 5237 sayılı TCK’nın 168/4. maddesi kapsamında, bu kısmi ödemeye katılanın rızasının olup olmadığının sorulması, sanık hakkında TCK’nın 168. maddesinde yer alan etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanma koşullarının oluşup oluşmadığının karar yerinde tartışılması suretiyle sanığın hukuki durumunun tayin ve takdiri yerine, yazılı şekilde hüküm tesisi yasaya aykırıdır.
Dolandırıcılık Suçunda Ağır Ceza Avukatının Rolü
Bilindiği üzere nitelikli dolandırıcılık suçu yüksek hapis cezaları ile neticelenmektedir. Bu nedenle dolandırıcılık suçunu işlememiş olmakla birlikte haksız bir şekilde bu suçtan hakkında soruşturma başlatılanlar ve dava açılanlar ciddi ve telafisi güç bir tehlike ile karşı karşıya gelmektedirler.
Ne yazık ki bazen sanıkların beraatine etki edebilecek deliller toplanmamakta ve dolandırıcılık suçunu işlememesine rağmen yeksek hapis cezaları alanların olduğu bilinmektedir.
Bunun yanında bu suçu işlemiş olsa dahi etkin pişmanlıktan yararlanmayı unutması nedeniyle daha az bir ceza ile kurtulma imkânı varken bu fırsatı kaçıran kişiler de olabilmektedir.
Anlatılan gerekçelerle dolandırıcılık suçlarında tecrübeli bir ağır ceza avukatı ile çalışılması hak kaybı yaşanmaması adına önemli katkılar sağlayacaktır.
Dolandırıcılık Suçu ve özelinde “Nitelikli Dolandırıcılıkta Zararın Karşılanması” konusuyla ilgili olarak Ağır Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
