Mala zarar verme suçu zararın giderilmesi durumunda etkin pişmanlık hükümleri uygulanır ve verilecek ceza TCK’nın 168. maddesine göre belirlenir.
Bu maddeye göre, mala zarar verme suçu tamamlandıktan sonra failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde etkin pişmanlık durumu söz konusu olacaktır.
Mala zarar verme suçu zararın giderilmesi durumunda yani failin etkin pişmanlıktan faydalanması halinde, fail gerçekleşen zarar neticesini telafi etmekte ve bu nedenle hakkında verilecek cezada indirim yapılmaktadır.
Mala Zarar Verme Suçu Zararın Giderilmesi Durumunda Ne Kadar İndirim Yapılır
Mala zarar suçunun temel şeklinin cezası TCK’nın 151. maddesinde düzenlenmiştir.
Bu maddeye göre, başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkan, tahrip eden, yok eden, bozan, kullanılamaz hale getiren veya kirleten kişi, mağdurun şikayeti üzerine, dört aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
TCK’nın 152. maddesinde ise mala zarar verme suçunun nitelikli ve daha ağır cezayı gerektiren durumları belirtilmiştir. Buna göre,
Mala zarar verme suçunun;
a) Kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya kamunun yararlanmasına ayrılmış yer, bina, tesis veya diğer eşya hakkında,
b) Yangına, sel ve taşkına, kazaya ve diğer felaketlere karşı korunmaya tahsis edilmiş her türlü eşya veya tesis hakkında,
c) Devlet ormanı statüsündeki yerler hariç, nerede olursa olsun, her türlü dikili ağaç, fidan veya bağ çubuğu hakkında,
d) Sulamaya, içme sularının sağlanmasına veya afetlerden korumaya yarayan tesisler hakkında,
e) Grev veya lokavt hallerinde işverenlerin veya işçilerin veya işveren veya işçi sendika veya konfederasyonlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında,
f) Siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında,
g) Sona ermiş olsa bile, görevinden ötürü öç almak amacıyla bir kamu görevlisinin zararına olarak, İşlenmesi halinde, fail hakkında bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Bunun yanında mala zarar verme suçunun;
a) Yakarak, yakıcı veya patlayıcı madde kullanarak,
b) Toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olmak suretiyle,
c) Radyasyona maruz bırakarak, nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanarak, işlenmesi halinde, verilecek ceza bir katına kadar artırılır.
Peki fail mağdurun zararını giderirse cezası nasıl belirlenir?
TCK m. 168/1 uyarınca, mala zarar verme suçu tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir.
Etkin pişmanlığın kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce gösterilmesi halinde, verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir.
Kısmen geri verme veya tazmin halinde ise etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için, ayrıca mağdurun rızası aranır.
Mala Zarar Verme Suçu Zararın Giderilmesi Yargıtay Kararları
Daha önceki yazılarımızda, “Mala Zarar Verme İspat Yöntemleri”, “Kasten Araba Yakmanın Cezası” ve “Ekili Tarlaya Zarar Vermek” konularında ayrıntılı açıklamalar yapılmıştı.
Bu yazımızda ise “Mala Zarar Verme Suçu Zararın Giderilmesi” konusu Yargıtay ceza dairelerinin örnek kararları üzerinden somutlaştırılmaya çalışılacaktır.
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2014/11188 sayılı kararı, Sanığın 25.05.2011 tarihinde alınan ifadesinde, “Müştekinin uğramış olduğu zararlara istinaden babasının müştekiye yaklaşık 500 TL nakit para verdiğini…” bildirmesi karşısında; katılandan hırsızlık ve mala zarar verme suçlarından kaynaklanan zararlarının giderilip giderilmediği sorulup sonucuna göre 5237 sayılı TCK’nın 168/1-2 maddelerinin uygulanıp uygulanmayacağının tartışılması gerektiğinin gözetilmemesi yasaya aykırıdır.
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2019/17766 sayılı kararı, Kovuşturma aşamasında zararının giderildiğini beyan eden müştekilerden, mala zarar vermeden kaynaklanan zararın da giderilip giderilmediği sorulmak suretiyle bu suç açısından TCK’nın 168/2 maddesinin uygulama olanağının tartışılması gerektiğinin gözetilmemesi yasaya aykırıdır.
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2019/17633 sayılı kararı, Dosya içerisinde bulunan ve mağdur ile sanığın ailesi tarafından imzalanan 21.03.2015 tarihli tutanağa göre mağdurun işyerinde meydana gelen hırsızlık sonucu oluşan zararın kovuşturma aşamasında giderildiği anlaşılmakla; mağdurdan mala zarar verme suçu yönünden zararının giderilip giderilmediğinin açıkça sorularak bu suç yönünden sanık hakkında 5237 sayılı TCK’nın 168/2. maddesinde düzenlenen etkin pişmanlık hükmünün uygulanması gerekip gerekmediği tartışılmadan yazılı şekilde hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2018/5047 sayılı kararı, Sanığın, katılana ait kapı kilidinin kırılması nedeniyle ortaya çıkan zararı giderdiğine ilişkin mahkemeye sunduğu PTT ödeme belgesinde alıcı isminin … olduğu anlaşılmakla, katılanın konuya ilişkin ayrıntılı ifadesi alınarak mala zarar verme suçuna konu zararının giderilip giderilmediğinin sorulması, zararın giderildiğinin tespiti halinde TCK.nın 168/2 maddesi uyarınca etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması gerektiği halde, soyut ve yetersiz gerekçeyle yazılı şekilde karar verilmesi yasaya aykırıdır.
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2016/1160 sayılı kararı, Sanıkların yargılama aşamasında katılanın tüm zararını gidermek istediklerini ifade etmeleri karşısında, mala zarar verme suçu yönünden katılanın gerçek zararı tespit ettirilerek, bu miktar üzerinden sanıklara mala zarar verme suçundan katılanın zararını giderme olanağı tanınarak sonucuna göre sanık hakkında TCK’nın 168. maddesinin değerlendirilmesi gerektiği gözetilmeden eksik inceleme ve soruşturma sonucu yazılı biçimde hüküm kurulması yasaya aykırıdır.
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 2017/11614 sayılı kararı, Dosya arasında bulunan 27/05/2014 tarihli duruşma tutanağının içeriğine göre; müştekinin zararının giderildiğini söylediği, hırsızlık suçu teşebbüs aşamasında kaldığından bu suç için etkin pişmanlık hükümleri uygulanamayacak ise de; müştekiye iş yerine girilmesi sırasında pimapen balkona verilen zarar gibi mala zarar verme suçundan kaynaklanan zararının giderilip giderilmediği sorularak, zarar giderilmiş ise giderilme tarihi de dikkate alınmak suretiyle; suça sürüklenen çocuk hakkında TCK’nın 168/1-4 maddesinin uygulanması ihtimalinin tartışılması gerektiğinin gözetilmemesi yasaya aykırıdır.
Mala zarar verme suçu ve Mala Zarar Verme Suçu Zararın Giderilmesi konusuyla ilgili olarak Ağır Ceza Avukatı Harun Karadağ ile iletişime geçebilirsiniz.
